De decriminalisering van het sekswerk heeft de sector na één jaar weinig veranderd. Sinds maart 2022 is sekswerk niet langer strafbaar in België en met die nieuwe hervorming is ons land koploper in Europa. We zijn iets meer dan een jaar verder en het lijkt alsof er voor de sekswerker zelf niet veel verbetering is. Of is het juist wel een grote openbaring?
Sekswerk ligt al eeuwenlang in een grijze zone, maar daar brengt België verandering in. En de coronacrisis heeft dat proces een duwtje in de rug gegeven. Want aangezien de sector niet officieel bestond, was de activiteit van een sekswerker niet verenigbaar met de maatregelen rond Covid. Met de coronapandemie in het achterhoofd heeft ons federaal parlement vorig jaar de beslissing genomen om de sector uit het strafrecht te halen. “De belangen voor sekswerkers zelf en het belang voor de samenleving was groot”, vertelt minister van Justitie Vincent van Quickenborne. “In een volgend luik proberen we voor sekswerkers de mogelijkheid te creëren om als werknemer aan de slag te gaan.”
Het gaat niet zozeer over een vijf- of tienjarenplan.”
Vincent Van Quickenborne
Ons land mag trots zijn. Enkel Nieuw-Zeeland doet beter, want het begon al in 2003 met de decriminalisatie van sekswerk. Een werk van lange adem, het heeft twintig jaar geduurd voor het proces er was afgerond. Dat komt vooral door politieke onenigheden en een lange lijst van nieuwe wetsvoorstellen. Van Quickenborne zet er zelf geen timing op. “Het gaat niet zozeer over een vijf- of tienjarenplan,” zegt van Quickenborne, “Het is gewoon een kwestie om alles in de juiste teksten te gieten en daarmee aan de slag te gaan.” Die teksten zijn intussen geschreven en worden binnenkort voor de eerste keer voorgelegd aan de ministerraad.
Waarom decriminalisatie?
Sekswerkers over de hele wereld pleiten in het algemeen voor decriminalisering. Als je als land kiest voor ‘legalisatie’, kan dat nadelig zijn voor de sekswerkers. Want dan ben je verplicht om je als sekswerker in te schrijven en een aantal regels te volgen. Zo moet je bijvoorbeeld ook administratief volledig in orde zijn.
Daarom is ‘decriminalisering’ een betere benadering. Dan worden wetten die sekswerk een misdaad maken, geschrapt en er worden geen speciale regels ingevoerd.
Sekswerk an sich is nooit verboden geweest, de jobs rondom sekswerkers wel. “Iedereen die een ondersteunende rol opnam voor een zelfstandige sekswerker was gecriminaliseerd. Dat wil dus zeggen: de verhuurder van de ruimte, de boekhouder, degene die advertenties maakt, de chauffeur, de advocaat…”, vertelt Daan Bauwens, directeur van sekswerkerscollectief Utsopi. De decriminalisering heeft dus voor verandering gezorgd bij zelfstandige sekswerkers. Voor wie niet zelfstandig is, en bijvoorbeeld in een bordeel werkt, is er eigenlijk nog niets veranderd.
Arbeidswet
Maar daar komt binnenkort verandering in. “We zijn nu aan het onderhandelen over de totstandkoming van de eerste arbeidswet voor sekswerkers,” vertelt Daan Bauwens. “We zijn het eerste land ter wereld dat daarin gaat slagen.” Die arbeidswet zou ervoor zorgen dat sekswerkers recht krijgen op een pensioen, werkloosheidsuitkering, zwangerschapsverlof, ziekte-uitkering… Bovendien krijgen sekswerkers arbeidsrechten die hen op de werkvloer beschermen. “Net zoals arbeiders die werken op een werf verplicht een helm moeten dragen,” verduidelijkt Bauwens.
Impact
“Het duurt minstens drie jaar voor we de concrete gevolgen van de decriminalisering kunnen zien,” vertelt Magaly Rodriguez, historicus en docente aan de KU Leuven. We weten wel dat er een impact zal zijn in de destigmatisering. “Dat is een goede zaak,” vindt Rodriguez, “Het feit dat er over sekswerk gepraat kan worden, is al een belangrijke stap.” Toch moet er nog veel gebeuren. Zo is er bijvoorbeeld niet genoeg psychosociale begeleiding voor sekswerkers. Binnen sekswerk is psychologie heel belangrijk en het belang van gesprekken tijdens ontmoetingen tussen sekswerkers en klanten mag niet onderschat worden. “Als je daar als sekswerker niet in getraind bent en alle zaken mee naar huis neemt, kant dat enorm belastend zijn”, vertelt Magaly Rodriguez.
Ik heb klanten die hun hele leven tegen mij vertellen.”
Tom Binst
Daar is Tom Binst het mee eens. Hij is gigolo en pornoacteur en heeft al een burn-out gehad. Zelfs nu heeft hij soms nog last van paniekaanvallen, al kan hij er beter mee om. “Er zijn zoveel mensen die over hun problemen praten of hun relatie en thuissituatie. Ik heb klanten die hun hele leven tegen mij vertellen, over wat ze vroeger hebben meegemaakt en hoe ze zich daarover voelen,” vertelt Tom, “Ik ben daar ook echt wel mee bezig dan. Dat mat mij af en soms zorgt dat voor een mentale klik, wat het vak zwaar en moeilijk maakt.” Tom heeft al met verschillende psychologen en seksuologen gesproken, maar niemand begreep hem écht. Dat maakt het voor sekswerkers natuurlijk niet makkelijker om hulp te zoeken.
Dat de decriminalisering er is doorgekomen, is al een mooie symbolische overwinning. De volgende stappen zijn minstens even belangrijk. Wat de hulporganisaties momenteel al doen, is buitengewoon. En toch moet er veel meer hulp aangeboden worden, daar zijn alle organisaties vragende partij voor. Maar de vraag is of die hulp er gaat komen.
Podcast
De podcast Harde werkers brengt het verhaal van vier mannelijke sekswerkers. Jacky Secke, Tom Binst, Mario en Gigolo Dave praten over hun unieke job in de erotische wereld. Harde Werkers gaat dieper in op de verschillende klasses, relaties, de financiële kant en de mentale en fysieke gevolgen van sekswerk. Op 2 juni is het Internationale dag van de sekswerker. Is er een meer geschikte datum om een podcast over mannelijke sekswerkers te lanceren?
https://readymag.com/4273978Bekijk het hier: https://readymag.com/ahsjournalistiek/4273978
Auteurs: Emma D’hont, Amber Houtman, Fien Daniëls en Jordi De Smedt
De auteur
