In het werk van rituelenmakers speelt een persoonlijke aanpak een cruciale rol. Of het nu gaat om een geboorte, een huwelijk of een afscheid, de kracht van een ritueel zit in de unieke verhalen van de betrokkenen. Iris, Timothy en Tim delen hun ervaringen en laten zien hoe ze rituelen tot leven brengen. Iris Carta (41) is al 6 jaar rituelenmaker en helpt mensen met het creëren van betekenisvolle momenten in hun leven. Lees hier haar inspirerende verhaal.
Voor ze de wereld van de rituelen ontdekte, was Iris al een bekende naam binnen de culturele wereld. Ze danste, deed aan acrobatie en acteerde. Haar laatste project ‘NU’ voor de pandemie in 2020 ging over verbinding. Tijdens haar artistieke zoektocht, besloot ze terug te gaan naar haar roots in Sardinië. In dat land worden nog steeds heidense rituelen gevoerd. Zo vertelt ze over een pre-christelijke traditie van de Mamuthones waarbij mannen zich verkleden met schaapsvachten en tot wel 25 kilo aan schapenbellen torsen. Het ritueel luidt carnaval in. Dat vond Iris heel fascinerend. “Al snel besefte ik dat rituelen een sterke manier zijn om het thema verbinding te verkennen”, vertelt ze. Haar ambitie: op zoek gaan naar een samensmelting tussen een performance en een ritueel waarin het publiek ook een actieve rol krijgt. Iris had nood aan meer houvast, daarom besloot ze een postgraduaat hedendaags rituelenmaker te volgen in Nederland. Daar ontdekte ze een nieuwe passie: “Die rituelen, dat is een liefde op zich geworden. Naast mijn liefde voor de kunst.”
Doula: een gids tijdens de geboorte
Naast haar artistieke werk raakte ze steeds meer betrokken bij ritueelwerk. Ze begon met het maken van rituelen, van een alternatief doopritueel tot een afscheidsritueel en alles daar tussenin. Zo ontdekte ze het werk van doula’s. Doula komt oorspronkelijk uit het Oud-Grieks en betekent letterlijk ‘dienende vrouw’. Een dubbelzinnige term, vindt Iris zelf: “Je kunt dat mooi interpreteren, maar het klinkt eerder patriarchaal en dat zint me niet.” Iris vindt de vertaling uit het Engels ‘being of service’ beter klinken. Een doula is iemand die tijdens de zwangerschap en bevalling emotionele, mentale als energetische ondersteuning biedt. Voor zowel de moeder als de vader voelt het ouderschap als een rollercoaster: “Ik beschouw het ouderschap als een grote rite of passage. Voor de vrouw is dat een reis door haar eigen lichaam, maar voor de man ook. Heel vaak is er bij de vader nog een ‘ik sta erbij en ik kijk ernaar’-gevoel”, vertelt Iris. Toch is een doula niet hetzelfde als een vroedvrouw. Een vroedvrouw heeft een medische verantwoordelijkheid die een doula niet heeft. “We werken aanvullend”, voegt ze er nog aan toe.
Een beladen woord?
Het woord ‘rituelenmaker’ roept nog vaak misverstanden op. Iris merkt dat de term snel associaties oproept met magische of zweverige praktijken. “Soms moet ik daar zelf om lachen”, zegt ze, “Ik kreeg al eens de vraag: ‘Doe je dan aan hekserij met kippenbloed?’ Nee, totaal niet.”
Langs de andere kant staat ze voor veel dingen open: “Zelf houd ik van aardse, gegronde rituelen.” Voor Iris gaat het vooral om eenvoud en betekenis. Ze benadrukt dat rituelen niet zweverig hoeven te zijn. “Een kaars, bijvoorbeeld, is een heel krachtig symbool. Het staat voor licht in de duisternis. Of een steen die je vindt tijdens een wandeling. Die kan een plek krijgen in een ritueel, bijvoorbeeld als symbool voor iets wat je wilt loslaten. Zulke organische elementen zie je wereldwijd terug in allerlei tradities en culturen.”
Het mooie aan rituelenmaker zijn, is volgens Iris dat ze getuige mag zijn van krachtige en kwetsbare mijlpalen uit een mensenleven. Ze groeit ervan als persoon.
[jetpack-related-posts]Door de verhalen van mensen te horen en er een bestemming aan te geven, krijg ik de kans om een beter mens te worden. Dat vind ik niet niets.
Iris Carta, rituelenmaker en doula