In West-Europa overweegt 47% van de personen die een esthetische ingreep wil doen, om die ingreep in het buitenland te laten uitvoeren. Ruim 80% daarvan gebruikte internet als bron. Toch bevat ruim één derde van de websites geen informatie over de prijzen en slechts één tiende sprak over complicaties na de operatie. Chirurgieshoppen in het buitenland, is dat wel zo’n goed idee?
Davy Mertens en Femke Verstraete hebben allebei een hele reis achter de boeg. Davy liet haarimplantaten steken in Turkije en Femke onderging een borstvergroting in Roemenië. Ze delen elk hun ervaringen. Professor dokter Philip Blondeel en dokter Ivar van Heijningen lichten het fenomeen toe.
Davy: “Ik was altijd erg onzeker over mijn haar. Ik begon kale plekken te krijgen op mijn hoofd. Elke ochtend probeerde ik die kale plekken te verstoppen door veel gel te gebruiken, maar veel hielp dat niet. Ik was ook bang als er foto’s getrokken werden. Ik draaide mijn hoofd op een bepaalde manier zodat mijn kale plekken minder zouden opvallen. Uiteindelijk heb ik besloten om haarimplantaten te laten steken.”
“Ik heb ervoor gekozen om de operatie in Turkije te laten doen. Ik heb lang prijzen vergeleken en Turkije blijkt opmerkelijk goedkoper dan België. Veel websites vermelden de prijzen gewoon. Ik heb uiteindelijk gekozen voor een website die me ook erg betrouwbaar leek. Na wat door de site te scrollen en te mailen, heb ik besloten om daar mijn operatie te laten doen.”
“In België zou ik 8500 euro moeten betalen voor de operatie. Nu heb ik 3500 euro betaald, met de vlucht inbegrepen. Mijn volledige verblijf daar heeft maar 70 euro gekost, terwijl ik in een mooi luxe hotel zat. Ik weet niet zeker hoe het komt dat het daar goedkoper is. Het zal wel iets te maken hebben met de loonkost, denk ik.”
Professor dokter Philip Blondeel: “Medisch toerisme gaat in twee richtingen: weg van Europa en naar Europa. In dit geval gaat het over West-Europeanen die ergens anders een esthetische operatie laten doen. De grootste motivatie is vaak het budget. In het buitenland is het voordeel de lage loonkost. De chirurgen hebben er een minder uitgebreide en dus lagere opleiding.”
“Maar om mensen te overtuigen om naar het buitenland te reizen voor een operatie moet het prijsverschil voldoende groot zijn. Zo groot dat mensen er een reis voor ondernemen en hun angst overwinnen. Met een lagere loonkost alleen kom je er dan niet. “
“De klinieken die met zo’n lage prijzen werken moeten daarom ook besparen op materialen en toestellen. Meestal gebruiken ze oudere of tweedehandstoestellen en werken ze in kleine ruimtes die lang niet zo steriel zijn als de ziekenhuis die wij kennen.”
“Daarnaast kennen de landen in kwestie vaak geen sociale zekerheid. De patiënten worden een paar dagen na hun operatie naar huis gestuurd. Er zijn dus ook geen follow-up-kosten.”
Alleen zo geraak je aan bodemprijzen tot soms 500 euro voor een borstvergroting in het buitenland. Voor ons, West-Europese dokters, zou dat onmogelijk zijn. De protheses alleen al kosten tussen de 700 en 1000 euro.”
Femke: “Ik heb een borstvergroting laten doen in Boekarest, Roemenië. In tegenstelling tot velen ben ik naar Roemenië geweest voor de kwaliteit en niet voor het geld. Een Roemeense vriendin raadde een chirurg aan die veel bekende Roemeense artiesten heeft als klant.”
“Ik twijfelde al langer over een borstvergroting maar ik wist niet goed waar ik heen moest. Toen ze mij vertelde over die dokter, heb ik wat informatie over hem opgezocht. Hij heeft een goede naam en veel ervaring. Daarom koos ik voor hem.”
“Toen ik nog twijfelde heb ik veel prijzen opgezocht in België. Ik had zelfs een afspraak bij een dokter, maar ik ben nooit geweest omdat ik twijfelde. De prijzen in België en Roemenië waren ongeveer dezelfde, dus verkoos ik een dokter met een goede reputatie. Roemenië klinkt misschien vreemd maar voor chirurgie is het een topland! Mijn chirurg, dokter Florin Juravle, is ook een officieel erkende chirurg. “
Dokter Ivar van Heijningen: “Meestal gaat het bij medisch toerisme om de prijs. Je hebt natuurlijk ook mensen die naar het buitenland gaan omdat ze gehoord of gelezen hebben dat een dokter ergens heel goed in is.”
“Ik had vorige week nog een patiënt uit Macedonië die helemaal naar hier kwam om mij te zien. Toen ik hem vroeg hoe hij bij mij terecht kwam zei hij dat hij me op het internet gevonden had. Hij zag dat ik een bepaalde reputatie had en dacht: ‘Bij die dokter moet ik zijn.’”
“Er zijn ook dokters die een bepaalde techniek ontwikkeld hebben en zo patiënten aantrekken die speciaal uit het buitenland komen. Ze willen zich enkel laten opereren door die specifieke chirurg.”
Davy: “Toen ik in Turkije aankwam, voelde ik mij best op mijn gemak hoewel ik het land en de taal niet kende. Mijn begeleider speelde daar een belangrijke rol in. De kliniek waar ik ben geweest, werkt samen met een man die Nederlands kan. Hij heeft zelf twintig jaar in Nederland gewoond. Terug in Turkije heeft hij een onderneming op poten gezet. Hij weet veel van de wereld van plastische chirurgie en zag in dat het goedkoper kan in Turkije. Hij was mijn gids tijdens mijn verblijf. Mijn dokter sprak geen Nederlands, dus hij hielp ook met het vertalen.”
“Ik wist absoluut niet of het veilig ging zijn in Turkije. Ik heb mij laten leiden door mijn buikgevoel. Ik besef dat dat een groot risico was, want ik ben ook alleen gegaan. Maandag drie oktober ben ik vertrokken. Woensdagnacht was ik al terug. Ik heb er geen vakantie aan gekoppeld. Ik weet dat veel mensen dat wel doen, maar ik had er geen nood aan en ik was toch maar alleen.”
Professor dokter Blondeel: “Het gaat om het beheersen van de risico’s. Ben je bereid risico’s te nemen en hoeveel ben je bereid daarvoor te betalen? Dat is natuurlijk een persoonlijke keuze. Niemand kan dat medische toerisme stoppen. Dat hoort nu eenmaal bij de vrijheid van het leven en de vrijheid van de markt om de prijs te bepalen.”
“Als jij een goedkope telefoon wil kopen die niet werkt, dan is dat jouw keuze. Zolang de reglementering gevolgd wordt, gaat niemand die telefoonbedrijven aanklagen. En dat is ook zo bij medisch toerisme. Niemand kan zeggen dat iets niet mag, als er geen wetgeving is in dat land. Iedereen is vrij om te doen wat ie wil.”
Femke: “Ik zou wel de tip geven om niet zomaar een operatie te boeken. Bij mij was het gemakkelijk omdat ik iemand kende die er al operaties ondergaan had. Ze had ook al die bekende mensen uit Roemenië ontmoet en zo wist ik dat het in orde was.”
“Zonder al de bewijzen en de aanbevelingen zou ik het nooit gedaan hebben. Ik ben zeer blij met het eindresultaat. Ik heb silicone implantaten laten steken van 300 cc met een natuurlijk effect. Die hebben me 3000 euro gekost, ongeveer even duur als in België en van dezelfde kwaliteit.”
Dokter Ivar van Heijningen: “Het is niet overal even veilig, maar dat hangt af van het land: Amerika, Engeland, … Als je naar een gerenommeerd collega gaat, dan zal dat geen probleem zijn. Ook in Thailand of Tunesië kan je gerenommeerde collega’s vinden, maar je treft er ook een aantal dokters aan met minder competenties.”
“Helaas zitten er altijd wel een paar tussen die geen diploma hebben en die toch de gelegenheid krijgen om zo’n ingrepen uit te voeren. Wie vooraf de lijst checkt op de website van de vereniging van chirurgen, kan zeker van zijn stuk zijn.”
Davy: “Een negatieve ervaring heb ik zeker niet maar Ik ben voorlopig nog niet tevreden met het resultaat. Dat is omdat de behandeling nog niet ten einde is. Het zou tussen de zes en negen maanden duren voor alles volgroeid is. Nu zijn we nog maar drie maanden ver.”
“Veel mensen denken dat een operatie in het buitenland een slechte keuze is omdat de materialen minder steriel zijn en omwille van de slechtere apparatuur. Ik vind dat nonsens. Een paar jaar geleden hadden wij ook niet zo’n fantastische apparatuur.”
“Die kliniek in Turkije zag er zeer proper uit en er was een aangename sfeer. Ik voelde mij op mijn gemak, dat is uiteindelijk het belangrijkste. Aan mensen die een operatie overwegen in het buitenland, kan ik het enkel aanraden. Controleer wel waar en bij wie je terecht komt. Omdat ik een operatie heb gedaan in het buitenland kan ik natuurlijk niet constant langsgaan voor een follow-up. Joan, de vrouw van het secretariaat, staat wel altijd klaar voor mijn vragen.”
Professor dokter Blondeel: “Er zijn bepaalde patiënten die een ingreep laten doen in het buitenland en terugkomen met complicaties. Die komen dan in ons sociaal systeem terecht. Als je hier in België ziek wordt, vraagt niemand hoe dat gebeurd is. De ziekenzorg zorgt er sowieso voor dat jij geen kosten hebt.”
“Eigenlijk is dat niet eerlijk. Patiënten gaan voor hun esthetische operatie naar het buitenland omdat ze veel minder moeten betalen. Dan komen ze terug met complicaties waar de maatschappij voor moet opdraaien. Deze mensen kozen bewust voor een operatie op een plaats waarvan ze wisten dat de kwaliteit van de zorg er veel minder was.”
“In Engeland hebben ze daar een groot debat rond gehad. De National Health Service moet nu niet langer opdraaien voor complicaties als mensen naar het buitenland geweest zijn. Alles is ten laste van de patiënt. In deze budgettair krappe tijden stelt zich die vraag ook in België.
Femke: “Mijn omgeving reageerde wel wat vreemd in het begin. Ze vonden het raar dat ik helemaal naar Roemenië ging. Toen ik uitlegde waarom en hoe verstonden ze het wel allemaal. Omdat ik veel vrienden heb in Roemenië ben ik er iets langer gebleven: vier dagen in het ziekenhuis en daarna nog een tijdje bij een vriendin om te rusten.”
“In het ziekenhuis werd ik heel goed verzorgd. Nu kan ik nog steeds bellen met mijn chirurg als ik vragen heb. Ik stuur hem vaak foto’s zodat hij het kan blijven opvolgen. Ik ga er ook nog op controle omdat ik toch af en toe in Roemenië ben.”
Dokter Ivar van Heijningen: “Ik ken veel collega’s in het buitenland die een bepaalde expertise hebben. Als iemand me dan vraagt wie echt de beste is, kan ik hen misschien een collega aanbevelen in het buitenland.”
“Als patiënten naar het buitenland gaan omdat ze minder willen betalen, is dat een heel ander verhaal. Als ze achteraf complicaties hebben, rekenen ze vaak op dokters uit eigen land om dat recht te zetten.”
“Anderzijds zijn er ook in België slechte klinieken. Ik heb Engelse collega’s die klagen dat sommige patiënten zich hier goedkoop laten opereren en dat ze dan met complicaties terugkeren.”
“Meestal gaat het dan om mensen die ingehuurd worden om goedkopere diensten aan te kunnen bieden maar geen chirurg zijn. Daar hebben wij natuurlijk onze bedenkingen bij hebben en het is slecht voor de reputatie van ons land”
“In België moet je in principe plastisch chirurg zijn om zo’n ingrepen te doen, maar er zijn er altijd die door de mazen van het net kruipen.”
Davy: “Mijn chirurg, Ozgur Nalbant, is officieel erkend. Ik denk trouwens ook dat hij in de top tien van beste chirurgen ter wereld zat, al ben ik daar niet helemaal zeker van. Via internet kwam ik te weten dat hij veel klanten heeft. Dat was een geruststelling want wie al zoveel mensen behandeld heeft, kan niet zo slecht zijn, dacht ik.”
“Op het internet heb ik veel forums bekeken. Degene die ik gelezen heb waren zowel positief als negatief. Aan die negatieve heb ik niet te veel aandacht besteed. De inhoud van de reacties klopte niet, vond ik. Ik heb er nooit een Belgische dokter over aangesproken. Ik haalde al mijn informatie van het internet.”
Professor dokter Blondeel: “Tot voor kort gingen er veel patiënten naar Noord-Afrika. De dokters daar kwamen dan naar Europa om zich bij te scholen. Die bijscholing duurde meestal niet langer dan zes maanden tot een jaar waarna ze terug naar Noord-Afrika gingen en ze een kliniek opstartten. De Poolse klinieken waren een paar jaar geleden ook erg populair. Momenteel zijn vooral Oost-Eurpa, Azië, Turkije en Tunesië populair.”
“We kunnen de trend echter niet staven met cijfers want die zijn er niet. De ziekenhuizen houden ook geen statistieken bij. Het is niet evident om daar cijfers over te verzamelen. Je kan heel gemakkelijk zeggen dat je een borstvergroting hebt gehad in België, terwijl dat helemaal het geval niet was.”
Dokter Ivar van Heijningen: “Betrouwbaar cijfermateriaal zou interessant zijn om een idee te krijgen van het aantal mensen dat hulp zoekt in het buitenland. Zelfs in eigen land hebben we daar geen duidelijk beeld van. Onze beroepsvereniging, de Koninklijke Belgische Vereniging voor Plastische, Reconstructieve en Esthetische Chirurgie, heeft wel gevraagd aan alle aangesloten chirurgen om hun aantallen te noteren. Toch beschikken we nog over te weinig cijfers om relevant te zijn.”