KAPRIJKE – “Ik denk niet dat je zoiets muziek kan noemen. Het vermaakte me op een heel andere manier.” Michiel Foré (25) uit Maldegem wist nog niet hoe hij de klanken moest benoemen die de Gentse geluidskunstenaar Thomas Betsens uit zijn synthesizers toverde. Betsens was zaterdagavond samen met de jazzcombo John Snauwaert Trio te bewonderen in het stadhuis van Kaprijke. De avond werd georganiseerd door Cirque Constance. Met de optredens eindigde een week vol kunst op verschillende plaatsen in het dorp voor de Week van de Amateurkunsten.
In het Kaprijks stadhuis is er duidelijk iets te doen: Vlaggen hangen uit, deuren staan wijdt open en links en rechts staat een grote kaars om de bezoekers hartelijk te verwelkomen. Voor het gebouw staan enkele mannen met elkaar te praten met een glas bier in hun handen. Een van hen rookt en duwt zijn sigaret uit in de asbak.
Op het gelijkvloers is een gezellig café gevestigd, het Cultuur Café. Elk tafeltje is bezet. Er speelt een muzieklijst af. Louis Amstrongs ‘What a wonderful world’ komt nog net herkenbaar door de boxen met al dat geroezemoes. Sommigen zijn geduldig aan het wachten op de start van het voorprogramma die zal verzorgd worden door Gentenaar Thomas Betsens, anderen zijn hier meer voor John Snauwaert en co om te genieten van jazz. Of beiden.
Buitenaards
Een verdieping hoger bouwt Betsens zijn opstelling op. De lange blonde kerel met krullend haar en brilletje verbindt een gigantisch netwerk van draadjes met allerlei apparaten. Drie tafels vol geluidsinstallaties staan breed verspreid over de zaal. Het wemelt van de smalle witte draadjes die eindigen in een knoppen die overal verspreid liggen over de zaal. Er is een draad verbonden met een opstaand wiel.
De geluidsinstallatie van Thomas Betsens (foto:Sophie Faict)
Een kleine massa is naar boven gekomen om een kijkje te nemen naar deze klankengoochelaar. Betsens geeft een korte beschrijving van wat hij hier precies zal laten zien. Hij vertelt er ook bij dat hij interactie wil met het publiek en dat de knoppen op de vloer ook geluid produceren. Het licht gaat uit en Betsens begint. Wat volgt is een breed scala aan klanken. Geen enkele herkenbare toon. Er is geen melodie of terugkeer van ritmes te bespeuren. “Het doet me een beetje denken aan een alieninvasie.” Een blonde vrouw beschrijft zo de buitenaardse sfeer. De aanwezigen slaan Betsens gade terwijl hij geconcentreerd aan alle mogelijke knoppen draait.
Er moet meer cultuur zijn dan enkele fuivenKoen Van Hoecke, organisator Cirque Constance
De knopjes op de grond kon je bedienen met je voet (foto: Sophie Faict)
Een man met een jeansbroek en grijze vest is de eerste om een van de drukknoppen uit te proberen. Een vreemd gepiep komt er nog eens bij. De eerste stap is gezet en meer mensen drukken nu op verschillende knoppen. Aan het wiel wordt ook gedraaid en een ratelend geluid is hoorbaar zolang het wiel draait. Aan de andere kant van de zaal ligt een seismograaf op een tafel die alle geluidsgolven registreert.
Betsens legt uit: “Speciaal voor deze editie heb ik al het werk dat ik ooit al gedaan heb, samengebracht met het idee een zo interactief mogelijk installatie te maken. Ik heb gebruik gemaakt van mijn synthesizers die puur akoestisch beïnvloed worden door een piëzo microfoon en door beweging van machines. Een piëzomicrofoon bevat een piëzo-element die klank registreert en de klank omzet in een elektrische spanning en zo geluid creëert. Het moest iets uniek worden en ik denk dat dat gelukt is.”
Luister hier naar de geluidskunst van Thomas Betsens
Jazzmelodieën
Terwijl de kunstenaar aan de knoppen draait wordt in een andere zaal alles klaargezet voor het optreden van de jazzband John Snauwaert Trio. De driekoppige band bestaat uit zangeres Katrien Van Opstal, saxofonist John Snauwaert en gitarist Hendrik Braeckman. Ze komen een paar liedjes spelen uit hun nieuwste cd ‘Inn off Love’. Brackeman staat nog voor een lege zaal zijn gitaar te stemmen. Onverstoord prutst hij enkele minuten aan zijn gitaar. Zijn vingers gaan af en toe over de snaren om het geluid te controleren tot het goed is.
Thomas Betsens heeft zijn optreden afgerond en dat wordt bevestigd met een applausje. Enkel dan kijkt Braeckman even op. De bezoekers verhuizen van de ene zaal naar de andere. Bekend saxofonist John Snauwaert komt geheel in het zwart gekleed het podium op. Hij opent een leren koffer en haalt er een glimmende saxofoon uit. Hij heeft een muziekboekje bij. Hij bladert er even door en legt de gewenste pagina uit op de muziekstandaard voor hem. Het trio is nog niet compleet. Er komt ook een nieuwe stroom bezoekers toe die voordien in het café zaten. Alle stoelen zijn snel bezet en een kleine minderheid is genoodzaakt recht te staan achteraan de zaal. Volledig in het zwart en met een ketting aan komt Katrien Van Opstal het podium op. Op het houten podium is het geluid van haar hakken goed hoorbaar. Ze kijkt tevreden even om zich heen terwijl ze de microfoonstandaard aanpast aan haar lengte. Het gehele trio wordt verlicht door een licht die steeds van kleur verandert en die een grote schaduw werpt op de muur.
Ik heb al mijn voorgaande projecten samengebracht om iets uniek te creërenThomas Betsens, geluidskunstenaar
Het wordt stil in de zaal en Van Opstal kijkt naar haar twee bandleden die bevestigend knikken dat ze kan beginnen. Jazzmelodieën vullen de zaal. Van Opstal zingt met passie en geniet duidelijk van het optreden. Ook de bezoekers lijken het te smaken. Na het eerste lied geeft ze uitleg. “We zingen over de liefde in alle mogelijke vormen.” Als het instrumentale deel komt, begint ze te dansen. Voor ze een volgende liedje start, betrekt ze het publiek erbij door hen te vragen te klappen volgens een bepaald ritme: drie keer snel na elkaar en één keer lang. Iedereen doet mee.
Cultuur met een grote C
Met bedankingen, gezwaai en een applaus verdwijnt het trio van het podium. Mensen stellen zich recht en het is heel even aanschuiven om de zaal uit te kunnen. De meesten blijven hangen in het café. Flesopeners draaien overuren om al die pintjes te kunnen openen.
Ook een van de organisatoren van de Cirque Constance-organisatie, Koen Van Hoecke, is terug te vinden aan een tafeltje in de hoek. Hij is tevreden met de opkomst maar benadrukt vooral hoe blij hij is met de culturele rol die Cirque Constance in Kaprijke (maar ook buiten het dorp) speelt. “Met Cirque Constance brengen we cultuur met een grote C -die je eerder zou tegenkomen in grootsteden- naar kleinere dorpjes als Kaprijke. Er moet meer cultuur zijn dan enkele fuiven, snapt u?”.
Het is al even na middernacht, maar dit evenement lijkt nog lang te duren. Bier en wijn worden rijkelijk verkocht. Naast een cultureel bezoek is dit ook een mooie gelegenheid om contacten herop te frissen. Er wordt enthousiast begroet en gevraagd hoe het met de kinderen gaat. Thomas Betsen heeft zich gemengd onder het volk en praat tegen enkele geïnteresseerden nog wat over zijn kunstvorm.
Het Cultuur Café zat goed vol (foto:Sophie Faict)
Het was een geslaagde editie van het Cirque Constance café en daarmee ook een mooie afsluiter voor de Week van de Amateukunstenaars in Kaprijke.
De auteur
