De Gentse Dag van de Stem 2016: (on)gewilde stemeffecten

De eerste donderdag na de paasvakantie stond voor het derde jaar op een rij volledig in het teken van de stem. De Gentse dag van de stem wordt georganiseerd door de Arteveldehogeschool in samenwerking met Hogent, Maria Middelares en het AZ Jan Palfijn. Het thema van dit jaar is (on)gewilde stemeffecten.

Sinds enkele jaren wordt er ook in Gent een seminarie georganiseerd rond de wereld dag van de stem. Het seminarie vond plaats op de Arteveldehogeschool en werd bijgewoond door ongeveer 80 geïnteresseerden. Het avondseminarie begon met een interactieve quiz. Het publiek moest luisteren naar enkele stemmen en deze koppelen aan de bijhorende foto. Op het einde werden de verrassende resultaten bekendgemaakt: vaak hoorden we twee keer dezelfde persoon, maar dan voor en na stembehandeling. Vier vakexperten deelden hun visie met het publiek dat voornamelijk uit logopedisten bestond.

Dokter Mieke Moerman sprak over genderdysforie. Transgenders willen niet enkel hun lichaam veranderen, maar ook hun stem door middel van een chirurgische ingreep.

De tweede spreker, Youri Maryn, gaf uitleg over mutatiefalsetdysfonie. Dit gaat over allerlei verschillende stemproblemen die hij aantoonde via enkele casussen. Daarbij hoorden we stemmen van patiënten voor en na behandeling.

Stemeffecten onder de loep

Foto: Mégane Callewaert

Foto: Mégane Callewaert

Roosmarijn François is docente logopedie op de Arteveldehogeschool in Gent en werkte jarenlang als stemconsulente. Ze houdt haar vooral bezig met de mondelinge taal en therapieën bij stemstoornissen. Zij gaf een lezing over de (on)gewenste stemeffecten. ‘Stemeffecten zijn vooral interessant door wat je er mee kan doen. Je hebt een basisstem die je kan trainen en daarop kan je effecten toevoegen, wat handig kan zijn bij zang.”

Tijdens de lezing gaf de docente logopedie twee voorbeelden uit het oneindig aantal stemeffecten: vocal fry en twang. “Twang is een scherp en doordringend geluid dat je kan vergelijken met het geluid van een kwakende eend. Vocal fry is een stemeffect waarbij je een krakerig geluid hoort tijdens het gebruik van de stem. Het effect kan bewust gebruikt worden zoals bij vele Amerikaanse vrouwen, maar sommige mensen praten ook onbewust met een krakerige stem. Bij ons in Vlaanderen vinden de meeste mensen vocal fry een onaangenaam geluid. Het wordt bijvoorbeeld toegepast door Britney Spears en dat hoor je goed in haar bekende hit “. . . Baby One More Time.” (Hieronder vind je de video, let vooral op de eerste strofe). Een voorbeeld van bij ons is Emma Bale. Zij gebruikt dan weer wilde lucht als ze zingt.

 

 

Verder ging de lezing over de mogelijke gevaren van het gebruik van stemeffecten. “Ik ga er van uit dat je alles kan doen op een gezonde manier. Hier hangen wel enkele voorwaarden aan vast. Bij een verkeerd stemgebruik kunnen de valse stemplooien vernauwen en dat kan problematisch zijn. Wanneer iemand consequent vocal fry gebruikt, kan dit op lange termijn schadelijk zijn omdat je bij dit effect te weinig adem gebruikt.” Rosemarijn sloot haar lezing af met een leuk filmpje. In de video zie je de stembanden van een stemartiest, terwijl hij bepaalde effecten uitprobeert.

Radiofonie: is een goeie stem altijd mooi?

Bernadette Timmermans is logopediste en consultant bij onder andere de VRT en Medialaan. Ook leidt ze radiostudenten op in het RITCS. De stem is iets wat haar heel hard boeit. Ze zit al immers dertig jaar in het vak, maar hoe is die passie er eigenlijk gekomen?

[soundcloud url=”https://api.soundcloud.com/tracks/258981513″ params=”auto_play=false&hide_related=false&show_comments=true&show_user=true&show_reposts=false&visual=false” width=”100%” height=”160″ iframe=”true” /]

 

Een van de specialiteiten van mevrouw Timmermans is radiofonie. Dat wil zeggen dat ze je helpt om jouw stem mooier te laten klinken. Maar is dat moeilijk, het werken aan een stem?

 

[soundcloud url=”https://api.soundcloud.com/tracks/258981516″ params=”auto_play=false&hide_related=false&show_comments=true&show_user=true&show_reposts=false&visual=false” width=”100%” height=”160″ iframe=”true” /]

 

Veel mensen hebben geen radiofonische stem, heb je zo’n stem wel eigenlijk nodig in het dagelijkse leven?

 

[soundcloud url=”https://api.soundcloud.com/tracks/258981518″ params=”auto_play=false&hide_related=false&show_comments=true&show_user=true&show_reposts=false&visual=false” width=”100%” height=”160″ iframe=”true” /]

 

Mevrouw Timmermans pleit er ook voor om meer aandacht te besteden aan de stem. Dat doen we volgens haar veel te weinig.

[soundcloud url=”https://api.soundcloud.com/tracks/258981522″ params=”auto_play=false&hide_related=false&show_comments=true&show_user=true&show_reposts=false&visual=false” width=”100%” height=”160″ iframe=”true” /]

 

In het dagelijkse leven zijn er een aantal zaken waardoor je jouw stem kapot kan maken.

 

[soundcloud url=”https://api.soundcloud.com/tracks/258981524″ params=”auto_play=false&hide_related=false&show_comments=true&show_user=true&show_reposts=false&visual=false” width=”100%” height=”160″ iframe=”true” /]

 

Om toch op een positieve noot te eindigen, heeft mevrouw Timmermans een aantal tips om thuis aan jouw stem te werken.

 

[soundcloud url=”https://api.soundcloud.com/tracks/258981531″ params=”auto_play=false&hide_related=false&show_comments=true&show_user=true&show_reposts=false&visual=false” width=”100%” height=”160″ iframe=”true” /]

 

Emma Verbeke, Jelle De Bock en Céline Mawet. Foto’s: Mégane Callewaert.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *