De eigenaars van het beluik Oranjeboom in Gent zijn van plan het gebouwencomplex te verkopen. Het kost hen te veel tijd en geld om de eeuwenoude arbeidershuisjes met binnenkoer te verzorgen en verbouwen. Op dit moment voorziet het stadsbestuur geen subsidies voor de noodzakelijke werken aan het historische pand. Daar komt binnenkort wellicht verandering in.
Marc Hoffelinck en Christel de Saedeleer zijn al twaalf jaar eigenaar van het beluik Oranjeboom in de Gelukstraat, maar hebben nu besloten het complex te verkopen. “Investeren is goed, maar je moet wel opbrengst zien en die is op dit moment heel laag”, zegt Hoffelinck. Momenteel verhuren ze de arbeidershuisjes aan dertien studenten en zes vaste bewoners. Elke kamer moet volgens de Gentse regelgeving aan bepaalde voorwaarden voldoen om als woonruimte te mogen dienen: van brandvaste binnendeuren en veilige gasradiatoren tot voldoende isolatie. Die regels worden steeds strenger en het is moeilijker om ervoor te zorgen dat het pand in orde blijft. De historische woningen zijn niet gebouwd volgens de moderne klimaat- en comforteisen. “Stad Gent maakt scherpe wetten voor de huisvesting, maar voorziet geen subsidies om deze wetten te kunnen naleven”, vertelt Hoffelinck.
Investeren is goed, maar je moet wel opbrengst zien en die is op dit moment heel laag.”
Marc Hoffelinck, eigenaar beluik Oranjeboom
Toekomst voor beluiken
Stad Gent wil wel investeren in de toekomst van zijn historisch erfgoed. Zo zijn er plannen om de beluiken in stand te houden en zelfs energiezuinig te maken. “Beluiken maken nu eenmaal deel uit van de geschiedenis van onze stad. Er zijn er al veel verdwenen om ruimte te maken voor nieuwbouw, dus is het belangrijk dat we de overgebleven complexen bewaren”, zegt Filip Watteeuw, schepen van Publieke Ruimte en Stedenbouw. Maar het is niet zo makkelijk om beluiken klimaatvriendelijk en bewoonbaar te maken zonder de historische waarde aan te tasten. Op dit moment onderzoekt een studiebureau manieren om ze aan te passen aan hedendaagse bouwnormen. Elk beluik wordt individueel beoordeeld. “De woonkwaliteit van beluiken is soms problematisch. Ze voldoen vaak niet aan de huidige comfort- en klimaateisen. Je moet eerst een goed zicht hebben op wat mogelijk is, voordat je een beluik op de een of andere manier kunt ondersteunen”, zegt Watteeuw. De resultaten van het onderzoek verschijnen in het voorjaar van 2022. Die eventuele ondersteuning komt te laat voor de eigenaars van het beluik Oranjeboom. “Het is fijn dat de stad een oplossing probeert te zoeken, maar die is er nu nog niet en er is geen garantie dat het voor ons een verschil zal maken”, reageert Hoffelinck.
Beluiken maken nu eenmaal deel uit van de geschiedenis van onze stad. Er zijn er al veel verdwenen om ruimte te maken voor nieuwbouw, dus is het belangrijk dat we de overgebleven complexen bewaren.”
Filip Watteeuw, schepen van Publieke Ruimte en Stedenbouw
Historisch erfgoed
Het beluik Oranjeboom is sinds 2009 ‘vastgesteld onroerend erfgoed’. Een pand met geschiedenis. Het bevindt zich rond de resten van een straatje dat al vanaf de vijftiende eeuw functioneert als toegang tot een huis met tuin. De binnenkoer stond op dat moment bekend als ‘daer een straetkin stont’. Gedurende meer dan tweehonderd jaar diende het beluik als herberg onder de naam ‘Den Oranjeboom’. In de loop der jaren is er nog bijgebouwd zodat begin achttiende eeuw een typisch arbeiderswoningencomplex ontstond met kleine woningen rond een binnenkoer in open verbinding met de straat. Zo is het beluik op dit moment, min of meer, nog steeds. De meeste Gentse beluiken werden pas in de negentiende eeuw gebouwd omdat er toen een sterke toename van fabrieksarbeiders was. Ooit telde Gent zo’n 600 beluiken, waar er nu nog maar 121 van over zijn.
De auteur
