Factcheck: “10% van de Belgen ontkent migraine”

| Dit artikel past in een opdracht voor studenten uit het tweede jaar met als onderwerp cmp - researcher.

Migraine. FOTO: Unsplash

 

Die krantenkop verscheen onlangs in de Metro. Maar klopt dat wel? Het onderzoek werd alvast niet op een representatieve manier uitgevoerd en de claim staat nergens in het artikel nogmaals vermeld.

De uitspraak dat 10% van de Belgen migraine ontkent is gebaseerd op een studie van GlaxoSmithKline (GSK), zij namen een enquête af bij 1000 Belgen om tot deze conclusie te komen. GSK behoort tot de vijf grootste farmaceutische industriële ondernemingen van de wereld. In 2019 bracht het bedrijf een geneesmiddel uit tegen migraine genaamd Imigran. Dit artikel kan dus een propagandamiddel zijn om migraine extra in de verf te zetten.

Bij het opvragen van het persbericht om exacte vragen en cijfergegevens te weten te komen, laat GSK weten dat de meeste artikels op de site te vinden zijn. Na een volledige zoektocht blijkt er geen enkel spoor van het onderzoek over migraine. Een tweede mail naar het bedrijf leidt tot de manager van GSK, Marieke, zij laat weten dat het onderzoek vertrouwelijke informatie bevat, die niet kan worden prijsgegeven.

Onderzoek

Gelukkig is er Hoofd-Stuk, de vereniging voor mensen met een primaire hoofdpijnproblematiek. Zij maakten ook gebruik van de enquête van GSK. Wim Ver Berne, voorzitter van Hoofd-Stuk, laat weten dat voor het onderzoek 1000 migrainepatiënten en 300 niet-migrainepatiënten bevraagd werden. Is dit wel representatief? Patiënten zullen veel sneller zeggen dat de ziekte door hun omgeving ontkend wordt. Nochtans wordt de claim veralgemeend tot alle Belgen; in dit geval zouden de enquêtes fifty-fifty moeten verdeeld worden.

Belgen ontkennen migraine niet, ze miskennen het.

Anneke Govaerts, neurologe

Anneke Govaerts, diensthoofd neurologie aan het Heilig Hart Tienen, werkt dagdagelijks met migrainepatiënten en heeft ook haar bedenkingen bij het artikel. “Belgen ontkennen migraine niet, ze miskennen het” aldus Govaerts. “Het wordt gezien als een zware vorm van hoofdpijn die met een ‘extra dafalganneke’ voorkomen kan worden”. De ziekte wordt volgens de experte onderschat, maar niet ontkend.

Bij de stelling dat ‘23% van de Belgen tot een jaar na de eerste migrainesymptomen wachten om een dokter te raadplegen’, stelt Govaerts zich ook vragen. “Als ik kijk naar mijn patiënten en die van collega’s wachten ze nog veel langer”. Andere cijfergegevens lijken te kloppen volgens de neurologe.

Nooit eerder kreeg ik negatieve reacties, maar uit een verdedigingsmechanisme verantwoord ik me altijd op voorhand.

Hanne Samyn, patiënte migraine

Maar wat ondervindt een migrainepatiënt zelf? Hanne Samyn kampt al 7 jaar met migraine en weet perfect wat te doen bij een aanval. “Het beste is om meteen te gaan slapen”. Hier doet het probleem zich voor, want in veel situaties is het moeilijk voor de patiënt om te vertrekken, dan verwacht de omgeving een geldige reden. “Nooit eerder kreeg ik negatieve reacties, maar uit een verdedigingsmechanisme verantwoord ik me altijd op voorhand,” vertelt Hanne. “Zo weten de mensen rondom mij ook meteen wat migraine inhoudt”.

Conclusie

Dit onderzoek kan serieus in vraag gesteld worden. De claim staat enkel in de titel vermeld, maar keert nergens verder in het artikel terug. GSK lost niets over de gegevens van de enquête. Niet verrassend aangezien GSK in 2019 migrainepillen op de markt bracht: een artikel dat migraine ontkent is de perfecte reclame. Vervolgens is de steekproef niet representatief uitgevoerd. Men richtte zich grotendeels op migrainepatiënten en niet op Belgen over het algemeen. Tot slot bevestigen een neurologe en een patiënte dat ze merken dat hun omgeving niet goed weet wat migraine inhoudt, maar ze dit niet ontkennen. Deze claim is onwaar.

De auteur