“Chocolade vermindert de kans op een beroerte.” Die claim komt uit een artikel van Libelle dat verscheen op 7 juli 2024, ter gelegenheid van Wereld Chocolade Dag. In het artikel wordt een onderzoek uit Finland aangehaald, waaruit blijkt dat een groep onderzochte mannen 17% minder kans had op een beroerte. Maar hoe zit dat nu echt in elkaar?
Het is niet de eerste keer dat het gezondheidsvoordeel van chocolade naar boven wordt gehaald. Jolien Thieleman, journaliste bij Libelle, haalde haar informatie uit een artikel van Knack. Dat artikel is geschreven in 2015 en haalt tien voordelen van chocolade aan, waaronder die dat chocolade het risico op een beroerte verkleint. Chocolade bevat de chemische stof flavanol, die in cacao zit. Het is een antioxidant en gaat aderverkalking tegen. Maar vooraleer we chocolade als wondermedicijn gaan gebruiken, moeten we ons afvragen: klopt de claim wel?
Het onderzoek
Beide artikels van Libelle en Knack verwijzen naar een Fins onderzoek uit 2012, meer bepaald een meta-analyse. Dat houdt in dat de resultaten van verschillende, eerder uitgevoerde onderzoeken samen worden genomen om zo een preciezere uitspraak te doen over een theorie. De meta-analyse omvat een groep van 37 103 mannen en loopt over een periode van tien jaar. De onderzochte groep hield zijn chocoladeconsumptie bij aan de hand van een vragenlijst. Daarnaast werden het aantal beroertes geregistreerd via de ziekenhuisdata. De meta-analyse gebruikte relevante studies uit betrouwbare databases, zoals PubMed en EMBASE.
Hoewel het onderzoek te vertrouwen lijkt, geven de onderzoekers zelf aan dat enkele studies soms positieve, soms negatieve en soms zelfs twijfelachtige resultaten vertonen. Bij een meta-analyse worden alle resultaten samengevoegd, maar minder betrouwbare studies blijven bijdragen met data van lage kwaliteit. Bovendien is de bevraging over chocoladeconsumptie vrijwillig, en slechts de helft van de mannen heeft gereageerd, wat de resultaten sterk verstoort. Het onderzoek toont niet aan dat chocolade daadwerkelijk iets doet, maar alleen dat er een associatie is tussen chocolade eten en een lagere kans op een beroerte.
Experten aan het woord
Els Dejonghe, diëtiste van het AZ West uit Veurne, krijgt dagelijks te maken met patiënten die een beroerte hebben gehad. Met behulp van voeding is het doel hen op een gezonder pad te brengen en om een tweede beroerte te voorkomen. “Of de stof flavanol goed is tegen beroertes, is altijd al een twijfelgeval geweest. Hetzelfde werd gezegd bij wijn en dat is nu ook ontkracht. Indien het wel zo is, is de hoeveelheid van de stof in chocolade te klein om een klinisch effect te hebben.”
Volgens Wietse Wiels, neuroloog en voorzitter van SKEPP, zijn het onderzoek en dus ook de claim pure speculatie. Wiels is al tien jaar lang lid van de organisatie SKEPP, die naar harde bewijzen en logische verklaringen zoekt bij vergezochte en ongecontroleerde verhaaltjes. “Ondanks jarenlang onderzoek naar antioxidanten, is er nog geen enkel antioxidant waarvoor een duidelijk klinisch effect is aangetoond”, legt hij uit. Verder vertelt hij dat al die onderzoeken werden uitgevoerd op muizen, cellen enzovoort. Maar studies naar echte tussenkomsten met antioxidanten, zoals flavanolen, zijn negatief of moesten zelfs gestopt worden door schadelijke effecten. Dat was bijvoorbeeld het geval bij een onderzoek naar vitamine E. Wiels verduidelijkt: “De studie meet op geen enkele manier of flavanolen iets te maken hebben met een lager risico op een beroerte.”
Conclusie
Op basis van huidig wetenschappelijk onderzoek kan de claim nog niet bevestigd worden. Hoewel sommige studies chocolade associëren met een lager risico op een beroerte, is er nog onvoldoende bewijs om te zeggen dat chocolade hiervoor rechtstreeks verantwoordelijk is. Het gezondheidsvoordeel is met andere woorden nog niet bewezen.
De auteur
