Factcheck: “Corona duwt acht op tien werknemers in sociaal isolement”

| Dit artikel past in een opdracht voor studenten uit het tweede jaar met als onderwerp cmp - researcher.

Thuis werken. Foto: EU Social, Flickr

 

Die krantenkop verscheen onlangs in Het Laatste Nieuws. Maar klopt dat wel? In het artikel zelf is er alleen sprake van een verminderde sociale interactie op het werk.

De uitspraak is gebaseerd op een studie van StepStone in samenwerking met KU Leuven. StepStone is een online jobplatform gespecialiseerd in professionals en leidinggevenden. Het bedrijf ondervroeg via een online enquête 2.845 Belgische werknemers over de invloed van het coronavirus op hun werksituatie. “78% van de deelnemers zegt dat de sociale interactie op het werk is afgenomen tijdens de coronacrisis. Volgens meer dan de helft (50,6%) is de sociale interactie zelfs drastisch afgenomen. Voor 16,7% bleven de sociale contacten echter gelijk en voor 5,3% namen ze zelfs toe”, lazen we in het artikel.

Zowel in Het Laatste Nieuws als in het persbericht van StepStone staat: “Het belangrijkste gevolg van de COVID-19-crisis is dus het risico om eenzaam en sociaal geïsoleerd te worden.” Maar leidt die verminderde sociale interactie op het werk wel automatisch tot een sociaal isolement?

Het onderzoek

“Sociaal isolement hebben we niet bevraagd. We kunnen daar op basis van onze studie geen conclusies uit trekken”, zegt arbeids- en organisatiepsycholoog Anahi Van Hootegem die de studie uitvoerde.

De sociale contacten bij de bedienden waren sterker gedaald dan bij de arbeiders.

Anahi Van Hootegem, arbeids-en organisatiepsycholoog die de studie uitvoerde

Uit het persbericht van StepStone blijkt dat slechts 9% van de deelnemers arbeiders waren. De anderen waren bedienden. “Er namen maar 164 arbeiders deel aan onze studie, dus wij kunnen daar moeilijk uitspraken over doen. Het is wel zo dat de sociale contacten bij de bedienden gemiddeld sterker gedaald waren dan bij de arbeiders”, zegt Van Hootegem. “Bedienden worden makkelijker beïnvloed omdat die flexibeler kunnen werken. Ze kunnen hun job makkelijker van thuis uit doen. Arbeiders daarentegen blijven vaker gewoon naar hun werk gaan”, beweert arbeids- en organisatiepsycholoog Joeri Hofmans.

Sociale contacten op het werk

Uit een onderzoek van de Society for Human Resource Management blijkt dat 77% van de deelnemers sociale relaties met collega’s als prioriteit beschouwt. Een ander onderzoek toont aan dat vriendschappen op de werkvloer zorgen voor meer betrokkenheid van de werknemers. Daarnaast zouden bevriende collega’s gelukkiger zijn.

Verminderde sociale interactie op het werk leidt niet per definitie tot sociaal isolement.

Joeri Hofmans, arbeids- en organisatiepsycholoog

Iemand zit in sociaal isolement wanneer die persoon weinig of geen betekenisvolle sociale contacten heeft. Maar er zijn toch nog sociale contacten buiten het werk? “Verminderde sociale interactie op het werk leidt niet per definitie tot een sociaal isolement. Tegenwoordig houden mensen contact met hun collega’s via bijvoorbeeld zoommeetings. Er worden soms zelfs online koffiemomenten georganiseerd. Maar voor een minderheid van de mensen kan dat wel kloppen. Dat zijn dan vooral degenen die buiten het werk geen groot sociaal vangnet hebben”, zegt Hofmans. Volgens psycholoog Jan Machek ervaren sommige werknemers die langere tijd thuiswerken wel een behoorlijke mate van sociale isolatie. “Realiseer u dat sociale steun (van collega’s en van de leidinggevende) een belangrijke energiebron is in het werk. Deze energiebron valt nu grotendeels weg”, schreef Machek in een artikel voor het Nederlandse bedrijf ArboNed.

Conclusie

Sociale interactie op het werk is zeer belangrijk voor werknemers. Maar wanneer dat vermindert, belandt niet iedereen in een sociaal isolement. Bij mensen die weinig sociale contacten buiten het werk hebben, kan dat wel het geval zijn. Bovendien namen vooral bedienden deel aan het onderzoek. De cijfers vertegenwoordigen daardoor niet alle werknemers. De claim is eerder onwaar.