Tom Van Grieken, voorzitter van Vlaams Belang, sprak op 21 september 2023 deze woorden uit: “Zinloos geweld tegen Vlamingen duikt niet alleen meer op in de steden, maar ook steeds meer in het landelijke Vlaanderen.” Deze quote verscheen in een artikel op de website van de partij zelf. Volgens Van Grieken is er een toename in zinloos geweld in het landelijke Vlaanderen, maar is dat ook zo?
Op 21 september verscheen in verschillende media een incident van straatgeweld in Brakel. De Vlaams-nationalistische partij Vlaams Belang berichtte hier ook over op hun website. Partijvoorzitter Tom Van Grieken sprak in dat artikel deze woorden uit: “Zinloos geweld tegen Vlamingen duikt niet alleen meer op in de steden, maar ook steeds meer in het landelijke Vlaanderen.” De quote verscheen ook op hun sociale mediakanalen. Dat wekte veel instemmende reacties op van de Vlaams Belangstemmers, maar is het wel waar wat Van Grieken beweert?
Een uitspraak gebaseerd op waarneming
We namen contact op met de persdienst van Vlaams Belang en vroegen waarop Van Grieken zijn uitspraak baseerde. Het antwoord luidde: “Er is daarover volgens ons geen concreet wetenschappelijk onderzoek voorhanden, maar we merken dit uit de praktijk. De hoeveelheid berichten over zinloos geweld buiten de steden neemt duidelijk toe. Vrijwel wekelijks ontvangen we schrijnende beelden uit tal van Vlaamse gemeenten.” De uitspraak is dus niet gebaseerd op feiten, maar puur op hun eigen waarneming.
Korpschef van politiekantoor Brakel aan het woord
Na het antwoord van Vlaams Belang namen we contact op met John Pieteraerens. Hij is de korpschef van het politiekantoor in Brakel. Volgens hem bestaat zinloos geweld niet: “Geweld heeft altijd een reden, hoe onbegrijpelijk die reden soms ook is.”
Wij hebben in de laatste vijf jaar maar drie meldingen gekregen van geweld.”
John Pieteraerens
Naar aanleiding van het incident startte het politiebureau een onderzoek naar de veiligheid in de buurt. “In de laatste vijf jaar hebben wij maar drie keer een melding gekregen van geweld. Dat is niet meer dan de jaren ervoor.” Volgens Politie Brakel is er dus geen sprake van meer geweld in de streek.
Cijfers
Op de officiële website van de Belgische politie vonden we enkele wetenschappelijke cijfers. Volgens een onderzoeksrapport in 2019 was 1,25% van de ondervraagden in het landelijke Vlaanderen slachtoffer van lichamelijk geweld in hun eigen politiezone. In 2022 steeg het cijfer met 0,10%. Er is nog geen onderzoeksrapport beschikbaar uit 2023, dus we kunnen nog niet weten of er dit jaar opnieuw een stijging is. Wel kunnen we uitsluiten dat die stijging extreem groot zal zijn zoals Van Grieken dat beweert.
Impact van overdreven taal
Bert Pieters, medewerker bij Mediawijs en gespecialiseerd in polarisering en online haat, waarschuwt lezers om kritisch om te gaan met beweringen van politici. “Het is belangrijk om te weten dat politici een standpunt willen verkopen. Dit doen ze door in te spelen op emoties en uitspraken ongenuanceerd te maken’, zegt hij. ‘Het is dus goed om hier rekening mee te houden als je een uitspraak van een politicus hoort of leest.”
Een kritische blik bewaren is dus belangrijk bij uitspraken als deze. Volgens Pieters speelt Tom Van Grieken hier in op de gedachte die leeft bij velen: dat vluchtelingen voor problemen zorgen. Zijn partij staat bekend om haar afkeer van allochtonen en hij maakt gebruik van incidenten zoals die in Brakel om die gedachte te bevestigen. Vaak zijn die beweringen dan ook slecht wetenschappelijk onderbouwd. “Ik denk dat het de rol is van journalisten om die uitspraken tegen het licht te houden en een breder kader errond te geven”, sluit Pieters af.
Conclusie
Tom Van Grieken beweert dat zinloos geweld tegen Vlamingen steeds meer opduikt in het landelijke Vlaanderen. Deze uitspraak is niet gebaseerd op wetenschappelijke feiten. Uit onderzoek van Politie Brakel is er ook geen sprake van een toename in geweld in de streek. Wel staat in een onderzoeksrapport van de Federale Politie dat er in het landelijke Vlaanderen een stijging was tussen 2019 en 2022, maar die stijging is zo goed als verwaarloosbaar.
We kunnen dus besluiten dat de bewering van Tom Van Grieken grotendeels onwaar is en overdreven.
De auteur
