In vogelperspectief minutenlang inzoomen op een openhartoperatie, zo opent ‘The Killing of a Sacred Deer’. Hiermee legt regisseur Yorgos Lanthimos meteen de essentie van zijn film bloot: de kijker zich zo oncomfortabel mogelijk laten voelen. Lanthimos gaat zo ver in de gruwel, dat zijn dystopische culthit ‘The Lobster’ niet zwaarder lijkt dan je doordeweekse Hugh Grant-romcom.
Hartchirurg Steven neemt de wereldvreemde tiener Martin, zoon van Stevens overleden patiënt, onder zijn hoede. Na enkele incidenten besluit Steven om afstand te nemen van Martin, waarop de relatie verzuurt. Maar wanneer Stevens kinderen een mysterieuze ziekte oplopen, verschijnt Martin toch weer in beeld.
Masker valt af
Colin Farrell schittert in de rol van elitaire hartchirurg, bijgestaan door zijn berekende vrouw – eveneens een arts – gespeeld door Nicole Kidman. Zij vormen het ultieme powerkoppel, snoeverig kijken ze neer op het plebs aan de andere kant van hun bombastische woonwijk. Slechts wanneer ze geconfronteerd worden met een (Griekse) tragedie die de levens van hun kinderen bedreigt, zetten ze een menselijk – paniekerig – gelaat op. Het is goed om te zien dat Farrell na jaren vol (seks)schandalen eindelijk weer een breekbare en geloofwaardige prestatie kan neerzetten. Minder warm krijgen we het van Nicole Kidman, van wie het optreden bleker is dan haar huidskleur. De interacties met Farrell verlopen kil, haar ontbrekende spontaniteit maakt dat ze nogal apathisch overkomt.
Ziekenhuizen zijn de oorzaak van vele nachtmerries en low budget horrorfilms. Lanthimos gaat nog een stapje verder. Hij maakt optimaal gebruik van het lugubere karakter van het ziekenhuis, door vrijwel elke scène van betekenis hier te laten afspelen. De huiveringwekkende score van componist Thimios Bakatakis versterkt het onbehaaglijke gevoel dat je als kijker ervaart, telkens de camera zich weer in de hagelwitte gangen begeeft.
Hedendaagse mythe
De titel ‘The Killing of a Sacred Deer’ verwijst naar de Griekse mythologie. Agamemnon had per ongeluk een heilige hinde van Artemis, godin van de jacht, gedood. Om het goed te maken, offerde hij zijn dochter Iphigenia. Lanthimos verwerkt die mythe naar een modern verhaal, met menselijke motieven. Deze keer is het niet Agamemnon, wel Steven die onder druk van Martin de Griekse tragedie veroorzaakt. Kan Steven door een (op)offering zijn grotere doel redden?
‘The Killing of a Sacred Deer’ is een complexe en obscure film, waarbij je constant zenuwachtig over je schouder wil loeren. Lanthimos’ handelsmerk, uit het niets banale dialogen tevoorschijn halen, wordt ook hier veelvuldig toegepast. Denk maar aan de twee tieners die bij hun eerste ontmoeting meteen alle remmingen overboord gooien: “Gisteren menstrueerde ik voor het eerst”. De pijnlijke stilte die hierop volgt, is het perfect luchtige en hilarische tussendoortje dat je bij deze hevige film nodig hebt. Een zwartgallige en komische satire doordrenkt met fatalisme; maar ook dit artistiek project zal de kijkers polariseren. Elke film van Lanthimos moet meer provoceren, en waarschijnlijk heeft de regisseur zijn artistieke grenzen nog lang niet bereikt. Hij is een visionair die keer op keer een mentaal uitdagende prent aflevert. Natuurlijk zijn er filmliefhebbers die aan de vertrouwde ideeën willen vasthouden, net zoals men in de klassieke oudheid geloofde dat de aarde plat was en je er af zou vallen als je te ver zwom. Maar, meneer Lanthimos: blijf vernieuwen en blijf zwemmen.
De auteur
