Is het mogelijk om als topsporter goed te presteren als je alleen plantaardig eet? Vlees en zuivel bevatten namelijk veel eiwitten, waar haal je die dan? Een klassieke vraag die veganisten vaak voorgeschoteld krijgen, topsporters quasi dagelijks. Dat puur plantaardig eten gezond èn succesvol kan zijn, bewijst Frans Claes als geen ander. De Belgisch kampioen mountainbike zweert al negen jaar bij het veganisme. Toch mag je die stap niet ondoordacht zetten. Daar weten voedingsdeskundigen Renata Rehor en Evelien Mertens alles over. Samen nuanceren ze enkele clichés over veganistische topsporters.
Enkele alternatieve producten die veganistische topsporters vaak gebruiken. Klik op een product om te weten te komen welke voordelen het bevat.
Topsporters drijven hun lichaam dagelijks tot het uiterste. Daarom kan niet iedereen zo’n dieet volhoudenRenata Rehor
Renata Rehor is sportvoedingsadviseur en diëtiste in opleiding. Ze loopt zelf marathons en bracht het boek ‘Food2Run’ uit, waarin ze aan de hand van gezonde recepten op zoek gaat naar het perfecte sportdieet. Zo besloot ze veganist te worden, maar dat was achteraf gezien een overhaaste beslissing. “Hoewel ik veel van voeding weet, maakte ik de switch naar het veganisme iets te snel. Ik had een groot ijzertekort waardoor ik acht maanden lang een extra middagdutje nodig had.” Daarom heeft Rehor een kritische houding tegenover een veganistische levensstijl bij topsporters. “Niet alle sporters zijn in staat om zo’n dieet vol te houden wanneer ze elke dag hun lichaam tot het uiterste drijven.”
De vleesindustrie doet ons geloven dat vlees de enige bron van eiwitten is, waardoor veganisten als zwak worden beschouwdEvelien Mertens
Evelien Mertens behaalde een master LO en bewegingswetenschappen. Als personal trainer met een doctoraat in lichamelijke opvoeding en interesse in voeding werd Evelien anderhalf jaar geleden veganist om ethische redenen. “Drie jaar geleden had ik eindelijk de ballen aan mijn lijf om me te verzetten tegen het dierenleed. Nog geen twee jaar geleden was het volledig gedaan en werd ik veganist.” Mertens staat erg positief tegenover een veganistische levensstijl voor topsporters. Ze vecht tegen het taboe. “Het idee van zwakte is ontstaan doordat de vleesindustrie ons jaren heeft doen geloven dat vlees de enige bron van eiwitten is, terwijl nu duidelijk wordt dat plantaardige voedingsmiddelen voldoende aminozuren hebben om goede sportprestaties te leveren.”
Samen bespreken ze tien mythes over veganistische topsporters vanuit hun deskundig standpunt en uit eigen ervaring. De reacties zullen verschijnen wanneer de cursor op de stelling staat.
Veganistische topsporters hebben altijd honger.
Niet waar
"Dat is een fabeltje. Vleeseters halen eiwitten uit dierlijke vetten en koolhydraten. Als veganistische topsporter vermijd je het hongergevoel door het eten van plantaardige eiwitten zoals noten, paddenstoelen en zeewier in evenwichtige maaltijden. Je hebt dus niet meer honger, maar je staat wel veel meer in de keuken. Je verbruikt veel meer calorieën en moet creatief zijn met plantaardige eiwitten en vezels die het hongergevoel stillen."
Veganistische topsporters hebben een tekort aan calcium omdat ze geen zuivel eten of drinken.
Niet waar
"De hele calcium-zuivelmythe is achterhaald. Je hoeft calcium niet in te nemen via zuivelproducten. Groenten, noten en peulvruchten zijn een veel beter alternatief. Uit studies blijkt zelfs dat de meeste botbreuken voorkomen in landen waar het meeste melk wordt gedronken. Calcium uit melk halen is niet efficiënt en zelfs slecht voor de botten, omdat de dierlijke eiwitten het lichaam verzuren."
Een veganistisch dieet als topsporter is minder gezond.
Niet waar
"Je eet gezond als je al je voedingsstoffen inneemt zonder dat het je als sporter stress bezorgt. Wat je levensstijl ook is. Je moet ook geen producten eten die vol slechte suikers zitten, enkel omdat ze veganistisch zijn. Veganisten eten vaak bewuster en gevarieerd. Minstens even gezond of zelfs gezonder dan vleeseters. Je hebt als veganist minder kans op hart- en vaatziekten. Een van de belangrijkste doodsoorzaken in België."
Veganistisch eten is moeilijk en duur.
Niet waar
"Nee, helemaal niet. Vervang vlees door noten, linzen, bonen, zaden en pitten. Als je meer wil, vind je in elke winkel ook tofu en seitan. In het begin moet je wel goed plannen en nagaan of je voldoende voedingsstoffen inneemt zoals calcium en magnesium. Sporters hebben ook supplementen nodig en het kan lang duren voor je een gezond eetritme vindt. Veganistisch koken hoeft helemaal niet duur te zijn. Vervangproducten zijn duur, maar met hetzelfde budget koop je goedkope peulvruchten en seizoensgroenten. Vlees is ook allesbehalve goedkoop, tenzij het van slechte kwaliteit is."
Veganistische topsporters hebben een ijzertekort.
Niet waar
"Veganisten nemen ijzer in via plantaardig voedsel. Het omzetten naar energie duurt langer dan bij vleeseters. Daardoor moeten we wel iets meer ijzer innemen voor het wordt omgezet. Het voordeel als veganist is dat je bij de dokter goed opgevolgd wordt en standaard een ijzercheck krijgt. Zelfs een dokter heeft dat cliché dus nog in zijn hoofd."
Rode bieten pasta of groene erwten pasta zijn geen dagelijkse kost, maar quinoa wordt wel vaak gebruikt in de vegan keuken.
Veganistische topsporters eten niet genoeg eiwitten.
Niet waar
"Veganisten zijn juist bewuster bezig met het uitrekenen van hun voedingsstoffen. Ze eten ook zeker niet te weinig. Het lichaam past zich goed aan. Je hebt niet zoveel eiwitten nodig als je denkt en er zijn voldoende veganistische bronnen beschikbaar."
Een veganistisch dieet kan niet voor voldoende voedingsstoffen zorgen.
Niet waar
"Je kan perfect alle noodzakelijke stoffen uit plantaardige voeding halen. Al is het heel persoonlijk. Topsporters zoeken echter de grens op. De noodzakelijke stoffen zijn niet voldoende. Ze willen het beste. Het blijft spannend hoe je met de juiste combinatie de top kan bereiken."
Soja is ongezond.
Niet waar
"Uit studies blijkt soja alleen ongezond in grote hoeveelheden, maar dat is met alles. Soja is trouwens een van de weinige plantaardige voedingsmiddelen die alle essentiële aminozuren bezit die een veganist nodig heeft. Het probleem vandaag is dat we in een overconsumptie van soja terecht zijn gekomen. Het is bekend dat in landen waar er meer sojaproducten worden gegeten er minder kanker voorkomt. Door die uitspraak gingen mensen in elke maaltijd soja verwerken. Maar die producten komen helemaal niet overeen met wat ze in landen als Japan eten. Daar drinken ze bijvoorbeeld geen sojamelk."
Veganisme en topsport gaan niet samen. Ze hebben te weinig kracht.
Niet waar
"Nog zo’n fabeltje. De sterkste man op aarde (Patrik Baboumian) is veganistisch. Veel andere sporters hebben zich als winnaars en recordbrekers bewezen. Serena en Venus Williams zijn ook voorbeeldfiguren. Zij hebben een heel entourage en het budget om hun voeding op te volgen. Belgische atleten hebben amper begeleiding. Gelukkig komt er steeds meer specialisatie en zijn er steeds meer producten die het gemakkelijker maken voor iedereen. De spieren die gevormd worden door vlees zijn trouwens niet sterker dan die uit plantaardige voeding. Vlees creëert zelfs warmte in je lichaam waardoor je energie ook snel weer verdwijnt. Kracht bouw je op door training, rust en gebalanceerde voeding."
Veganistisch eten is saai en eentonig.
Niet waar
"Integendeel. Doordat mensen er bewuster mee bezig zijn, brengen ze meer variatie in hun voeding. Op het bord van de gemiddelde vleeseter, vind je aardappelen, groenten en een stuk vlees terwijl een veganist variatie op zijn bord brengt die een vleeseter zelfs niet kent. Je wordt gedwongen om nieuwe dingen te ontdekken en het traditionele los te laten. Mensen die gewoon gezond willen eten kunnen door wat veganistische ideeën wat variatie in hun gerechten brengen. Als je minder dierlijke producten eet, word je er zelfs vies van. Ergens klopt het niet meer."
Sinds ik vegan ben, zijn mijn prestaties alleen maar gestegenFrans Claes
Frans Claes is Belgisch kampioen mountainbike en staat momenteel op de eerste plaats van de UCI World Ranking. Hij eet al negen jaar veganistisch en is bovendien uitbater van het veganistisch restaurant The Loving Hut in Leuven. Claes vertelt over zijn ervaring als veganistische topsporter, de moeilijkheden en het sociale aspect van de levensstijl.