Blah blah blah, we doen het allemaal: praten, roepen, tieren, fluisteren… Dag in dag uit zijn we bezig met babbelen, maar of we onze stem ook juist gebruiken en niet beschadigen, dat is een ander verhaal. Wij gingen op zoek naar informatie en tips over ons stemgebruik op de Gentse dag van de Stem 2016 in de Arteveldehogeschool.
Bij het binnenkomen in de aula kreeg iedereen een klein, wit bakje. Daarmee zouden we een soort spel spelen. We kregen een stem te horen en zagen nadien vier foto’s van verschillende personen. Met het bakje moesten we beslissen bij wie de stem hoorde. Achteraf bleek dat het resultaat soms heel anders was dan verwacht . Zo kregen we bijvoorbeeld een hoge vrouwenstem te horen (van een man vòòr zijn logopedische behandeling). Enkele minuten later kwam een doorsnee mannenstem aan bod, van diezelfde persoon, maar dan nà zijn behandeling. De verandering dankzij logopedie, verbaasde de hele zaal.
http://https://www.youtube.com/watch?v=b9laDIjoETA&feature=youtu.be
Na de lezingen kon iedereen nog wat bijpraten tijdens het ‘afsluitend drankje’. Vooraleer de eventverantwoordelijken all the way konden gaan, schotelden wij hen nog enkele vragen voor. Carole Chiers, docente Logopedie aan de Arteveldehogeschool en dr. Mieke Moerman, arts Fionatrie van AZ Maria Middelares Gent zijn er twee van en zorgden ervoor dat de derde editie van de Gentse Dag van de Stem ook dit jaar kon plaatsvinden.
Bent u tevreden met de editie van dit jaar?
Carole Chiers: “Ja eigenlijk wel, ik had wel wat stress als verantwoordelijke voor de Arteveldehogeschool. Ik kon alleen maar hopen op het beste, maar ik ken de sprekers en wist wel dat het goed zat. Ik had vooral schrik voor de technische ondersteuning. Uiteindelijk ik ben heel tevreden, het was een mooi programma.”
Wat waren de reacties van de aanwezigen op vorige edities?
Chiers: “Er is altijd een heel gemengd publiek aanwezig. Logopedisten, KNO-artsen, zangpedagogen, enkele stempatiënten… Allemaal reageren ze op een positieve manier. We proberen dan ook echt een programma samen te stellen dat toegankelijk is voor iedereen die iets van stemmen af weet. Alle geïnteresseerden kunnen meevolgen, niet enkel de logopedisten onder ons.”
Hebt u het gevoel dat de stap naar een logopedist een “moeilijke” stap is voor mensen?
Mieke Moerman: “Ik denk niet dat er schaamte is om naar een logopedist te stappen. Het is helemaal anders dan bijvoorbeeld een bezoek aan de psychiater. Een logopedist is gewoon een paramedicus die hulp verleent als het wordt geadviseerd door een arts of iemand anders. Mensen volgen dat advies op zonder schroom.”
Zijn mensen voldoende op de hoogte van wat een logopedist allemaal voor hen kan betekenen?
Moerman: “Op zich zijn de mensen nog te weinig op de hoogte van wat logopedie inhoudt. Sommige associëren het nog altijd met de voeten. (lacht) Ze weten niet echt wat logopedie is, en als ze er al van gehoord hebben, dan scheren ze alles over dezelfde kam terwijl logopedie eigenlijk heel wat subdisciplines heeft. Enerzijds is er taal, anderzijds heb je rekenen, schrijfstoornissen, leerstoornissen, dyslexie, afasie (mensen die een CVA hebben doorgemaakt of een hersenbloeding), stotteren, stem, slikken, dysforie… allemaal verschillende topics waar logopedie zich in diversifieert. Tot nu toe is dat inderdaad nog veel te weinig bekend bij Jan met de pet.”
Als u één tip zou mogen meegeven aan studenten in verband met zorg dragen voor hun stem, wat zou die tip dan zijn?
Moerman: “Wanneer je meer dan veertien dagen hees bent, zou men toch eens moet laten kijken naar de stembanden. Meestal gaat de heesheid over, maar dat betekent wel dat er stembandknobbeltjes zijn of een aanleg voor stembandknobbels. Ik vind dat in beroepscategorieën waarin mensen veel gebruik maken van hun stem (bv. journalisten, leraren…), er in principe in het begin van de opleiding of carrière een stembilan opgesteld zou moeten worden. Zo kan er niet alleen gekeken worden naar de stembanden en hun anatomische structuur, maar daarnaast zou ook het stemgeluid gemeten kunnen worden en de stemomvang worden bepaald, zodanig dat de stemmogelijkheden duidelijk in kaart gebracht worden. Zo doe je aan preventieve geneeskunde. Laat dus vroeg genoeg kijken naar je stem.
Je stem is als een instrument. Wanneer je een gitaar neemt, ga je ook eerst kijken welke soort het is. Is het een Yamaha? Is het een Fender? Je wil weten welk instrument je in huis hebt en wat de mogelijkheden zijn. Pas als je de capaciteiten van je instrument kent, kan je het gaan bespelen.”
Chiers: “Mijn tip: wanneer je spreekt, zorg er dan voor dat het comfortabel aanvoelt. Je mag geen last hebben tijdens het praten. Als je toch een oncomfortabel gevoel hebt of last ervaart, moet je misschien aan je stem beginnen werken. Ik kan nog een tijdje doorgaan met al mijn tips, maar dit is de belangrijkste.”
Mogen we een vierde editie verwachten?
Chiers: “Zeker en vast, ja!”
Voor ons, studenten Journalistiek, was het een boeiende avond. Van Britney Spears tot termen als ‘genderdysforie’ en ‘falsetstem’, we hebben zeker en vast bijgeleerd. En die rode wijn achteraf kon ons ook wel bekoren…Op naar de Gentse Dag van de Stem 2017 !
Midas Van Wynendaele (video)
Lisa Roeyaert en Mégane Callewaert (foto’s en tekst)
De auteur
