Na een avondje stappen met vrienden en een aantal alcoholische dranken te hebben gedronken, is het tijd om naar huis te gaan. De auto is te riskant, te voet is te ver van huis en een taxi is te duur. De fiets lijkt een voor de hand liggende optie, maar is dat wel zo slim?
De Vlaamse fietser neemt het niet zo nauw met de regels over alcohol. Uit een bron van Statbel blijkt dat er tussen 2016 en 2018 in totaal 671 letselongevallen gebeurd zijn, met minstens een fietser onder invloed van alcohol. Tijdens het dronken fietsen zou je denken dat er minder gevaar is voor anderen. De snelheden en de impact zijn anders dan met een auto.
Gevaren
Rijden onder invloed van alcohol leidt tot impulsiever en avontuurlijker rijgedrag. Bestuurders kunnen verkeerssituaties minder goed beoordelen, hun voertuig minder goed controleren en ze reageren trager.
“Mensen laten hun auto bewust thuis staan om bijvoorbeeld op café of een feestje een paar pintjes te drinken. Die mensen rijden dan met de fiets naar huis. Vandaag is het zo dat die fietsers even streng worden bestraft als automobilisten die een glas te veel op hebben. Ik vind dat je die fietsers anders moet behandelen. Fietsers die geïntoxiceerd zijn, maar niet dronken, zouden niet meer bestraft kunnen worden in mijn voorstel”, zei minister van Justitie Vincent Van Quickenborne in een wetsvoorstel.
“De letsels die je aan andere weggebruikers toedient met de fiets, zijn altijd minder ernstig dan als je dronken achter het stuur van de auto zit. Daarom moet de strafmaat ook in verhouding staan.”
Politierechter Kathleen Stinckens
Een dronken fietser kan wel een gevaar zijn voor anderen. Als een fietser zwalpend over de weg rijdt of onverwachts ten val komt, zou het kunnen dat een achterliggende auto plots moet uitwijken, met een ongeluk tot gevolg. Dat kan leiden tot een groter ongeval dan met de fiets tegen iets of iemand rijden. “Ongeacht met welk voertuig je je verplaatst, of dat nu een auto of een fiets is. In een dronken toestand is het gevaarlijk voor jezelf, maar ook voor andere weggebruikers”, verduidelijkt Matto Langeraert, woordvoerder van de Gentse politie, aan Het Laatste Nieuws.
Een lastige kwestie, vindt verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen. “Als je fietsen en alcohol zwaar zou gaan aanpakken, loop je het risico dat mensen meer in de auto kruipen en dan wordt het nog gevaarlijker. Het is raadzaam om helemaal niet aan het verkeer deel te nemen als je gedronken hebt. Op de fiets loop je minder risico. Een eenzijdig ongeluk kan minder schadelijk zijn, al hoeft dat niet per se”, benadrukt Tertoolen.
De verkeerswetgeving
Een fietser wordt even zwaar gestraft als een automobilist. Dit hoeft niet volgens politierechter Kathleen Stinckens. “De letsels die je aan andere weggebruikers toedient met de fiets, zijn altijd minder ernstig dan als je dronken achter het stuur van de auto zit. Daarom moet de strafmaat ook in verhouding staan”, zegt ze aan Het Nieuwsblad.
Ook toxicoloog en professor aan de KU Leuven, Jan Tytgat gaat hiermee akkoord. “Als toxicoloog word ik vaak als deskundige aangesteld, door de politierechter en het parket. Ik heb er geen probleem mee, als een dronken fietser minder zwaar wordt veroordeeld dan een automobilist. Deze fietser kan een kleiner gevaar betekenen voor de maatschappij dan een autobestuurder. De snelheden en impact van beide voertuigen zijn totaal verschillend, een auto is een moordwapen”, vertelt professor Tytgat.
In de wegverkeerswet staat vermeld dat een bestuurder die onder invloed is, bestraft wordt met een geldboete en niet meer verder mag rijden. Vanaf 0,5 promille alcohol in het bloed is deelnemen aan het verkeer, met een voertuig, strafbaar. Geïntoxiceerd naar huis rijden kan je duur komen te staan.
Alcohol drinken op café. Foto: Louis Hansel (Unsplash)
Woordvoerder van verkeersinstituut Vias, Stef Willems geeft zijn kijk op de kwestie. “Je brengt niet noodzakelijk anderen in gevaar, maar als je zelf in het ziekenhuis belandt en verzorging nodig hebt, brengt dat een maatschappelijke kost met zich mee”, klinkt het.
Volgens Matthias De Rouck is het je eigen verantwoordelijkheid. “Zelf ga ik altijd met de fiets op café. Ik rijd samen met vrienden naar huis. Zo kunnen we elkaar in het oog houden en staat niemand er alleen voor”, vertelt hij.
Goed alternatief
Te voet dan maar? Dat kan. Alleen geldt hier de wet op openbare dronkenschap. De politie kan hierbij op basis van uiterlijke kenmerken vaststellen dat een voetganger of fietser dronken is. Hiervoor is geen ademtest nodig om te concluderen dat de persoon dronken is. Dat is ook een reden dat de politie amper fietsers controleert op alcoholintoxicatie.
“Om ons gedrag wezenlijk te veranderen moet er een realistische pakkans zijn, zodat we beseffen dat er op elke hoek een agent kan staan.”
Toxicoloog Jan Tytgat
“Meer inzetten op controles kan een oplossing zijn. Om ons gedrag wezenlijk te veranderen moet er een realistische pakkans zijn, zodat we beseffen dat er op elke hoek een agent kan staan. Mensen zullen twee keer nadenken, dit kan leiden tot minder dronken bestuurders. Ik heb wel begrip voor alternatieven om jongeren veilig thuis te brengen. Als maatschappij kunnen we proberen om openbaar vervoer in de nacht te ondersteunen en goedkopere vormen van vervoer goed te keuren. Voorkomen is beter dan genezen”, benadrukt toxicoloog Tytgat.
Er zijn alternatieven om veilig thuis te geraken. Regel een Bob, neem een taxi of drink iets thuis.
“Waar ik woon, rijden mensen ’s nachts als illegale taxi om bij te verdienen. Ze halen feestgangers op tegen betaling. Dit kost wel wat, maar het is veel goedkoper dan een echte taxi. Formeel is het niet toegestaan. Het is wel veilig en er wordt veel gebruik van gemaakt”, vertelt Gerard Tertoolen.
Conclusie
Alcohol en het verkeer is nooit een goede combinatie. Zoek een manier om veilig naar huis te gaan. Laat de fiets dus ook staan als je dronken bent. Doe het voor jezelf en voor anderen. Er zijn voor de meeste personen genoeg mogelijkheden om veilig thuis te komen. Neem een taxi of het openbaar vervoer, ga te voet, regel in je vriendenkring dat één vriend altijd nuchter blijft om je naar huis te voeren. Hou het voorzichtig, gebruik het gezond verstand. Het echte risico begint altijd bij jezelf.
De auteur
