Factcheck: “Draag je een bril? Dan heb je waarschijnlijk minder kans corona op te lopen”

| Dit artikel past in een opdracht voor studenten uit het tweede jaar met als onderwerp cmp - researcher.

Bril (Foto: Tope Asokere)

 

Mensen die een bril dragen zouden minder vaak besmet raken dan mensen die dat niet doen, lazen we deze week in Metro. Een verklaring kan zijn dat een bril een soort van ‘barrière’ vormt en de ogen beschermt wanneer iemand in onze richting niest of hoest. Ook zouden ‘brildragers’ minder geneigd zijn in de ogen te wrijven met besmette handen.

Metro haalde deze informatie uit een artikel van ‘de New York Times’, die als eerste deze claim de wereld instuurde. De auteur van dat artikel (Tara Parker-Pope) baseerde zich daarvoor op een Chinese studie, gepubliceerd in het medisch tijdschrift ‘JAMA Ophthalmology’: ‘Association of Daily Wear of Eyeglasses With Susceptibility to Coronavirus Disease 2019 Infection’. De studie onderzoekt het verband tussen het langdurig dragen van een bril en besmetting met het coronavirus.

Sinds de uitbraak van COVID-19 in Wuhan werd vastgesteld dat weinig mensen met een bril werden opgenomen in de corona-afdeling van het ziekenhuis, waardoor men speculeerde dat een bril dragen bescherming tegen het virus kan bieden.

De studie

In totaal deden 276 patiënten mee aan de studie. 5,8% daarvan was bijziend en droeg meer dan 8 uur per dag een bril. Enkel deze mensen werden in de studie opgenomen als ‘brildragers’, omdat er verondersteld werd dat ze die bril dan ook op hebben tijdens sociaal contact, wanneer de kans op besmetting het grootst is.

Uit resultaten van vorig onderzoek wist men dat 31,5% van de totale bevolking uit de provincie bijziend was. Het aantal bijzienden in totaal (31,5%) was dus veel hoger dan het aantal bijzienden dat in het ziekenhuis werd opgenomen met COVID-19 (5,8%). Dat deed vermoeden dat dagelijks een bril dragen het risico op besmetting met COVID-19 aanzienlijk verkleint en dat het oog een belangrijke bron van infectie kan zijn.

Hoewel de studie de claim bevestigt, worden er ook enkele belangrijke kanttekeningen gemaakt.

Ten eerste werd de studie slechts in één ziekenhuis uitgevoerd, met een kleine steekproefomvang. Deze cijfers zijn dus niet noodzakelijk representatief en er moet nog een grootschaliger onderzoek gebeuren.

Men baseerde zich ook op een oude studie om het totaal aantal bijziende mensen in de provincie te kunnen inschatten. De cases uit die studie hadden bovendien ook een verschillende leeftijd, regio en opleidingsniveau. Daarbij waren er in die studie ook bijzienden die géén bril droegen.

“Ogen kunnen een intredepoort voor het virus zijn”

Prof. Dr. Steven Van Gucht PhD

Dit is de eerste studie die onderzoek deed naar het verband tussen het dragen van een bril en het risico op besmetting met COVID-19. Wel zijn er studies van de Universiteit van Hong Kong die aantonen dat het oog wel degelijk een belangrijke route kan zijn langs waar infectie kan plaatsvinden.

Dat bevestigt ook viroloog Steven Van Gucht: “Ogen kunnen een intredepoort voor het virus zijn. Traanvocht wordt voortdurend afgevoerd via het traankanaal naar de neus. Mogelijk worden ook de slijmvliezen van het oog besmet.”

De redenering achter deze studie is zeker aanvaardbaar, aangezien het oog een route van infectie is en opvallend weinig ‘brildragers’ met COVID-19 werden opgenomen. Maar de studie was te kleinschalig om zeker te kunnen zeggen dat een bril ons kan beschermen tegen het virus. “Dat moet verder onderzocht worden in degelijke studies met vergelijkbare controles, liefst met meer patiënten, meerdere studiecentra en meerdere landen”, aldus Van Gucht. De claim zou dus eerder kloppen als het woord ‘waarschijnlijk’ vervangen wordt door ‘misschien’.

Gesponsord door Pearle?

Aan het eind van het artikel lezen we ook de eigenaardige claim dat Pearle Opticiens het onderzoek zou gesponsord hebben. Op het internet zijn hier alvast geen bewijzen over te vinden. “Riooljournalistiek!” zegt marketing manager Nathalie Dubois. “Wij zijn blij ons echt oogexpert te mogen noemen.”