Deze stelling publiceerde de gratis krant Metro onlangs. Enkele uurtjes extra slaap in het weekend zouden goed zijn voor je mentale gezondheid, maar meer dan twee uur uitslapen is dan weer te veel. Hoe lang mag je nu precies uitslapen in het weekend? En welk verband is er met depressie?
Koreaans onderzoek
Het artikel is gebaseerd op een onderzoek dat de Yonsei Universiteit uit Seoul uitvoerde in samenwerking met meerdere Koreaanse neurologiedepartementen en gesubsidieerd door de overheid van Zuid-Korea. De onderzoekers hebben de data gebruikt van een uitgebreide nationale gezondheidsenquête uit 2016. De studie wil het verband onderzoeken tussen weekend catch-up sleep (afgekort naar CUS; het aantal uren dat je langer slaapt in het weekend) en depressie bij volwassenen.
Nuance
Wat Metro zegt, komt grotendeels overeen met de bevindingen van het onderzoek zelf. Na een data-analyse van 5500 proefpersonen komt de conclusie dat mensen die één tot twee uur uitslapen in het weekend een lager risico op depressie lopen dan mensen die niet uitslapen of minder slapen in het weekend. Maar de studie geeft naast die resultaten wel een belangrijke connotatie: er moet verder longitudinaal onderzoek komen naar het effect van ’s weekends uitslapen op depressiviteit, onderzoek dat zich uitstrekt over meerdere tijdstippen dus. Die nuance maakt Metro niet.
Complexe wetenschap
De wetenschap van de slaap of somnologie is complexe wetenschap. Slaap is namelijk een ingewikkeld proces dat bestaat uit verschillende cycli. Elk van die cycli heeft zeer specifieke functies, gaande van informatieverwerking tot geheugenvorming en de regulatie van onze emoties. Maar over veel van die functies is er nog geen echte consensus: het moderne slaaponderzoek zorgt voor veel debat onder slaaponderzoekers.
Direct verband?
Zoals het onderzoek zelf zegt, is er nog weinig bewijs van een direct verband tussen uitslapen in het weekend en depressie. Slaapproblemen hangen wel vaak samen met de mentale ziekte. “Een tekort aan slaap kan effectief de kans op depressie verhogen. De mensen die aan depressie lijden, kunnen slaapproblematieken ontwikkelen. Daar is er zeker een verband”, aldus Claudine Drees van Sleepcompass. Maar de twee zijn zeker niet altijd verbonden, en moeten dus ook apart behandeld worden.
Een tekort aan slaap kan effectief de kans op depressie verhogen.”
Claudine Drees, Sleepcompass
Belang slaapritme
Wat wel zeker is, is dat je tijdens je slaap herstelt van zowel fysieke als mentale inspanningen. Een tekort aan slaap heeft grote gevolgen op ons mentaal welzijn. “Chronisch slaaptekort kan leiden tot een slecht humeur op korte termijn en tot depressie op lange termijn”, zegt slaaponderzoeker Anneke Vandendriessche. Zij doet al zes jaar onderzoek aan de UGent naar slaap bij jongeren. Maar voor dat tekort is uitslapen niet de allerbeste oplossing; regelmaat in je slaapritme houden is dat wel. Elke avond op hetzelfde moment de ogen sluiten en elke ochtend op hetzelfde uur opstaan, dus. “Dan weet je lichaam ook wanneer het moet slapen en wakker moet zijn. Natuurlijk is dat voor veel mensen niet heel haalbaar”, verduidelijkt ze. “Dan geef ik als tip mee om maximum twee uur uit te slapen. Elke slaapcyclus duurt ongeveer negentig minuten, dus dan slaap je eigenlijk één cyclus langer.” Maar nog langer uitslapen is niet goed, zoals Metro ook zegt. Drees beaamt dat: ““Té lang slapen is nefast voor je gezondheid als je dat vaak doet. Je krijgt er niet alleen een zwaar hoofd van, maar ook een social jetlag.”
Chronisch slaaptekort kan leiden tot depressie op lange termijn.”
Anneke Vandendriessche, slaaponderzoeker
Conclusie
De bevindingen die Metro schrijft, komen overeen met die van de primaire bron. Daarnaast is er wel een belangrijke nuance weggelaten: onderzoek rond de relatie tussen weekend catch-up sleep en het risico op depressie is zeer schaars. De onderzoekers zeggen zelf dat er verder onderzoek nodig is. Dat langer dan twee uur extra slapen een negatief effect op je mentale gezondheid heeft, klopt wel. Te lang slapen heeft op lange termijn negatieve gevolgen.
De auteur
