De coronapandemie heeft vier jaar geleden voor veel vraagtekens gezorgd over de toekomst bij de bevolking. Live contact werd iets schaars en activiteiten konden niet langer doorgaan in groepsverband. Zo moesten ook de jeugdbewegingen een flinke aanpassing ondergaan. Hoe zit het nu met de inschrijvingen bij de Gentse Scouts en Chiro sinds de versoepeling van de maatregelen en heeft COVID-19 invloed gehad op de bereidheid van jongeren om deel te nemen aan de jeugdbeweging?
Marij Germijns, teamcoördinator en begeleiding Chiro in Vlaanderen en Brussel, gaf wat meer uitleg over het verschil van voor en na de coronapandemie. Van de motivatie bij de leden en leiders tot het verschil van inschrijvingen.
Wat is uw taak binnen de Chiro?
“Ik ben teamcoördinator voor de Chiro. Dit wil zeggen dat ik het team aanstuur met alle beroepskrachten die over heel Vlaanderen en Brussel van toepassing zijn. Als er vragen zijn over de Chiro dan zijn wij er om te helpen.”
In hoeverre konden de activiteiten van de Chiro doorgaan door de coronapandemie heen?
“Ik weet niet hoe het bij de rest zit, maar voor de Chiro was het een lastige periode. Je mocht niet samenkomen en dat is wel een beetje de essentie van jeugdbewegingen in het algemeen. Er was ook niet altijd een zekerheid over de duur van de maatregelen. Soms mochten we wel activiteiten organiseren en dan waren er weer wat regels aan verbonden.”
Hoe ging de leiding om met de activiteiten op afstand?
“We hebben wel gemerkt dat doorheen de coronaperiode er nog altijd een link was tussen de leiding en de leden. Ze hebben heel veel zaken online georganiseerd of gingen met briefjes rond bij mensen thuis zodat ze op afstand een opdracht konden doen. We zijn wel blij dat de motivatie er nog altijd was en dat iedereen een alternatief zocht om met elkaar verbonden te blijven.”
Dus de motivatie was er alleszins zeker nog?
“Absoluut. Dat is wel afhankelijk van de medewerking van de ouders natuurlijk. Een vijftienjarige kan bijvoorbeeld wel alleen online gaan op Zoom of Teams om met de andere leden een spelletje te spelen. Voor een zevenjarige was dit natuurlijk een ander verhaal. Daar heb je wel de hulp nodig van de ouders om het in goede banen te leiden.”
Heeft corona nu een invloed gehad op de activiteiten na de pandemie?
“In principe kon alles wat ervoor kon opnieuw plaatsvinden. Of alles opnieuw is opgestart weet ik niet. Ik kan me wel voorstellen dat een aantal fuiven of eetavonden moeite hadden om terug opgestart te worden door de lange afwezigheid tijdens de lockdown. Maar theoretisch gezien kan alles wat voor COVID-19 kon nu terug.”
Was er na de lockdownperiodes een verschil te merken bij de motivatie van de leiders?
“Op basis van cijfers is dit uiteraard wel moeilijk te vinden. We merken wel persoonlijk dat er een verschil is qua engagement. Het is een beetje mijn buikgevoel dat spreekt nu. Je merkt ook wel dat het nu lastiger is om mensen tot bij jou te krijgen. Ik hoorde onlangs de term ‘Fear Of Better Options’. Dat is zoiets dat naar mijn gevoel wel van corona is achtergebleven. Je bent door de pandemie lang alleen thuis geweest en je bent het dan gewoon om het leven wat rustiger aan te pakken. Wanneer je je slecht voelt ben je nu meer geneigd om sneller af te zeggen voor een activiteit. Mensen waren het niet meer gewoon om in een grote groep samen te komen waardoor je sneller de drukte kon voelen.”
Tot slot bezorgde Marij Germijns de cijfers van het aantal leiders- en leden van de afgelopen jaren binnen de Chiro. Hierbij een klein overzicht van de resultaten. Dit heeft betrekking tot alle Chirogroepen in Gent.
Sjim Akabe
Tijdens de coronapandemie moest veel er anders aan toe gaan dan hoe het normaal ging. Ook jeugdbewegingen en hun leiding kregen te kampen met de vele veranderingen die de pandemie met zich meebracht. Een hobby die normaal focust op spel in groep moest tijdens COVID-19 vaak in bubbels, op afstand of online doorgaan. Drie leiders van de Sjim Akabe, een scoutsgroep in Gent voor kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking, deelden hun ervaringen over hoe zij deze periode hebben ervaren. Bekijk hieronder hun verhaal.
Naast een expert van de Chiro kwam ook eindverantwoordelijke voor het communicatiebeleid bij Scouts en Gidsen Vlaanderen, Jan Van Reusel, terug op het verschil van voor en na de coronapandemie. Ook hij wist te vertellen dat de activiteiten nog altijd konden blijven doorgaan tijdens de verschillende lockdowns die COVID-19 met zich meebracht, maar wel op een speciale manier. “De groepsactiviteiten konden zeker doorgaan, maar er waren wel enkele regels aan verbonden”, verklaarde hij. “De activiteiten werden in bubbels georganiseerd en daarnaast moest je een mondmasker dragen en afstand houden van je vrienden.” Ook vertelde hij dat het groen licht voor de jeugdbeweging een serieuze opluchting was voor velen. “Niet enkel voor de ouders, maar ook voor de kinderen was het opgelucht ademhalen dat er een teken van hoop was in die donkere tijd.”
Online activiteiten organiseren was afhankelijk van de coronabarometer. Code geel en rood wisselden vaak af door de pandemie heen en dat zorgde voor veel onzekerheid. “We vonden het belangrijk dat er nog altijd een verbintenis was met de leden, ook tijdens code rood”, zegt Van Reusel. “We merkten ook dat vijftien- en zestienjarigen elkaar zijn blijven vinden ondanks de pandemie.”
“Door het organiseren van online activiteiten, stegen de inschrijvingen,” aldus Van Reusel. Heeft COVID-19 dan juist het tegendeel bewezen? Dat een lockdown juist voor meer inschrijvingen zorgt? “We hebben gemerkt dat de jeugdbewegingen op hun lokaal niveau zeer krachtig zijn. Het kan verbintenis bieden aan mensen tijdens een moeilijkere periode.”
Ook kwam Van Reusel met de vergelijking van voor, na en tijdens de pandemie. “De inschrijvingen zijn tijdens de pandemie gestegen met ongeveer 3000 à 4000 leden. Het waren er eerst 86.000, na corona waren we met circa 90.000.”
Zowel Van Reusel als Germijns stellen vast dat de lockdownperiode voor hun jeugdbewegingen geen al te grote ramp was. Althans, niet op vlak van participatie. Het heeft de leden en leiders juist dichter bij elkaar gebracht. “De participatie was hoog bij zowel leden als leiders. Ook het aantal leden was gestegen. Het is voor sommigen ingewikkeld om toegang te krijgen tot online kanalen”, verklaarde hij. “Daarom hebben we het zo laagdrempelig mogelijk gehouden om iedereen te kunnen laten deelnemen. Via Instagram en Facebook konden we mensen bereiken.”
COVID-19 heeft de inschrijvingen, zoals al eerder vermeld, niet negatief beïnvloed. Wat wel een grote leegte achterliet, was de beleving van het sociaal contact. “Jongeren kiezen om kleinschaliger contact te zoeken door het feit dat de pandemie ons dwong om in kleinere groepen af te spreken”, wist hij te vertellen. ” De jongeren hebben de meerwaarde ervan ingezien om in kleinere kringen samen te komen.” Daarnaast zijn er ook wat terugkerende inschrijvingen geweest. “Wij zijn een jaarwerking. Dit wil zeggen dat je je inschrijft tot en met het kamp.”
Toch hebben zowel de Scouts als de Chiro dit jaar een lichte daling ondergaan. Maar 2024 ligt ver na corona, dus dit heeft niet meer door de pandemie te maken. “Waarmee het wel te maken heeft, is voorlopig nog onduidelijk”, vertelde Van Reusel.
Hij liet ook weten dat de activiteiten niet altijd in kleinere kringen gebeuren. Jaarlijkse samenkomsten met alle leden en leiders zijn nog altijd van toepassing. “Er wordt nog altijd uitbundig gefeest met grote groepen. Het verschil is dus enkel dat de mensen tijdens de coronaperiode het nut hebben ingezien om met wat minder mensen samen te komen”, concludeerde Van Reusel. “Mensen zijn door al die gebeurtenissen soms meer gericht op de fysieke en emotionele context die je in kleinere groepen makkelijker kunt vinden.”
Zowel de Chiro als de Scouts in Gent waren tijdens de pandemie plaatsen waar jongeren steun en voldoening konden halen bij elkaar. Dit valt te concluderen uit de cijfers van beide experts. De jeugdbewegingen gingen op een goede manier om met de maatregelen en konden daarom blijven doorgaan, afhankelijk van de coronabarometer.
Dit heeft een duidelijke invloed gehad op de cijfers van de inschrijvingen. Daarnaast heeft corona een effect gehad op het sociaal gedeelte van de mens. Jongeren hebben zo de positieve kanten gezien van het samenkomen in kleinere groepen en zijn dit ook na corona blijven aanhouden.
Auteurs: Dixie Van Wassenhove en Charles Goudeseune
De auteur
